تأثير نوسان شبه‌‌‌دوسالانه برشكست امواج روي شرق مديترانه و غرب‌آسيا از ديدگاه عرض‌هاي بحراني

جت حاره وابسته به نوسان شبه‌‌‌دوسالانه QBO (Quasi Biennial Oscillation) به‌عنوان يك عامل تأثير گذار بر جنب حاره وردسپهرزبرين مطرح است. در اين پژوهش اثر QBO بر شكست امواج روي شرق مديترانه و غرب آسيا  از ديدگاه عرض‌هاي بحراني بررسي مي شود. با استفاده از داده هاي بازتحليل ERAInterim بين سال‌هاي 20181979، كميت هاي شار فعاليت موج و شيو تاوايي پتانسيلي شبه‌‌‌زمينگرد در فازهاي شرقي و غربي نوسان شبه دوسالانه QBO محاسبه و بررسي شده اند. نتايج نشان داد كه در شكست امواج روي غرب آسيا همراه با استقرار و تقويت جت ها در بالادست و پايين دست ناوه ها، مقادير منفي شيو تاوايي پتانسيلي شبه‌‌‌زمينگرد شكل مي گيرند. در فاز شرقي نسبت به فاز غربي QBO جت ها و مقادير منفي شيو تاوايي پتانسيلي شبه‌‌‌زمينگرد در بالادست و پايين دست ناوه ها بيشتر تقويت مي شوند. بنابراين در فاز شرقي نسبت به فاز غربي QBO تقويت بازتاب استواسوي ناوه از عرض‌هاي بحراني موجب افزايش گردش واچرخندي و نفوذ بيشتر ناوه به عرض‌هاي پايين تر مي شود. در شكست چرخندي امواج نيز جت حاره شرقي وابسته به QBO سبب تقويت جت ها در عرض‌هاي مياني مي شود. بنابراين افزايش بازتاب قطب سوي ناوه از عرض‌هاي بحراني در بالادست و پايين دست ناوه سبب تقويت گردش چرخندي ناوه در فاز شرقي مي شود. در نتيجه در فاز شرقي مؤلفه نصف النهاري شار فعاليت موج در پايين دست ناوه افزايش مي يابد و شكست امواج روي غرب آسيا در فاز شرقي قوي تر از فاز غربي صورت مي گيرد. در حالي‌كه در شكست واچرخندي امواج روي غرب مديترانه جت حاره غربي وابسته QBO سبب تقويت عرض‌هاي بحراني نسبت به فاز شرقي مي شود.