تحليل جامعه شناختي مناسبات نظام آموزشي و جنگ (مورد مطالعه، تجربه تاريخي نقش آموزش و پرورش در جنگ تحميلي عراق عليه ايران)

Sociological analysis of the relationship between the education system and the war (case of study: historical experience of the role of education in the imposed war of Iraq against Iran)

هر سازمان براي پاسخ به اهدافي و بويژه پاسخ به نيازهاي بازتعريف شده دردوره جنگ بوجود مي آيد. خرده نظام هاي اجتماعي براي تداوم حيات در بحران، هم بايد مديريت شوند و هم به مديريت بحران كمك كنند. هدف اين مقاله، تحليل نقش وزارت آموزش وپرورش دركمك به تعادل نظام آموزشي دوران جنگ عراق عليه ايران از يك سو و خلاقيت ها در پشتيباني از جنگ در مقطع تاريخي سال 1359 تا1367 ه.ش.ازسوي ديگراست. روش انجام تحقيق، كيفي و از نوع پژوهش تاريخي است. براي گردآوري اطلاعات از فيش تحقيق و مصاحبه استفاده شدكه با استفاده ازتمام شماري اسناد ومنابع متني دست اول و دوم و مصاحبه با مديران آموزش وپرورش در دوران جنگ تحميلي صورت گرفته است. روش تجزيه و تفسير تحليل تماتيك مي باشد. طبق يافته هاي پژوهش، وزارت آموزش و پرورش در بخش ايفاي نقش تخصصي به تدوين مقررات و آئين نامه هاي آموزشي خاص زمان جنگ، تأسيس و فعاليت مجتمع هاي آموزشي رزمندگان در پشت جبهه ومناطق جنگي، ايجاد شرايط ادامه تحصيل و تشكيل كلاس هاي جبراني و تقويتي دانش آموزان رزمنده، آموزش از طريق تلويزيون در دوران بمباران شهرها اقدام كرده است. مهمترين كنش هاي عمومي اين وزارتخانه اقدام به راه اندازي ستاد امداد وپشتيباني جنگ، اعزام معلمان و دانش آموزان به جبهه، مشاركت درايجاد استحكام و پناهگاه درمدارس و بازسازي مداوم مدارس بمباران شده بدست آمد. اين وزارتخانه با مديريت چالش‌هاي اخلاقي و عدالت‌بنيان آموزش در پشت جبهه به تقويت حمايت جامعه ازجنگجويان عرصه نبردكمك كرد. مناسبات آموزش و پرورش و جنگ تا حد زيادي بر مثبت شدن ارزش هاي فرهنگي جامعه و گسترش ايدئولوژي رهبران در دهه اول پس از انقلاب اسلامي تاثير گذاشت.

Every organization is created to respond to goals and specially to redefine needs in times of war. Social subsystems must be both managed and assisted in crisis management in order to survive the crisis. The purpose of this article is to analyze the role of the Ministry of Education in helping to balance the education system during the Iraq-Iran war on the one hand and creativity in supporting the war in the historical period from 1980 to 1988 on the other hand. The research method is qualitative and of historical research type. The data collection tool is receipt and interview, which has been done by using all the documents of first- and second-hand textual sources and interviews of education directors during the imposed war. The method of analysis is thematic analysis. According to the research findings, the Ministry of Education in the field of playing a specialized role in formulating special educational rules and regulations during the war, the establishment and operation of training complexes for combatants behind the front and war zones, creating conditions for continuing education and compensatory classes and strengthening militant students, education through television has taken place during the bombing of cities. The most important public actions of this ministry were setting up a war relief and support headquarters, sending teachers and students to the front, participating in building fortifications and shelters in schools, and continuously rebuilding bombed schools. The ministry helped strengthen community support for combatants by managing moral challenges and establishing behind-the-scenes training. The relationship between education and the war greatly influenced the positive cultural values ​​of the society and the spread of the ideology of the leaders in the first decade after the Islamic Revolution.