معناشناسي واژه «زعم» در قرآن با تكيه بر نظريه ايزوتسو

برخي از واژگان قرآني، مانند شك، زعم، ظن، مريه، ريب و... علي‌رغم قرابت معنايي، داراي ابعاد متفاوتي هستند و گاهي اوقات مترجمان را در ترجمه با خطا مواجه مي‌كنند. يكي از روش‌هاي مناسب براي رسيدن به معناي دقيق كلمات قرآن، استفاده از روش معناشناسي است. شناخت معناي درست واژه‌هامنجر به ارائه ترجمه‌اي مناسب مي‌شود. يكي از روش‌هاي ايزوتسو در معناشناسي، بررسي ميدان معنايي است. اين مقاله با استفاده از روش توصيفيتحليلي، برمبناي نظريه ايزوتسو تلاش دارد ميدان معنايي واژه «زعم» را واكاوي كند. ابتداپژوهشگران براي بررسي تطوّر معنايي طبق نظريه ايزوتسو، سراغ اشعار جاهلي رفته‌اند. سپس با تعيين واژه‌هاي كانوني، كليدي و فرعي، روابط معنايي اين ميدان را مشخّص كرده و توزيع تكرار واژه «زعم» و مشتقّات آن را در سوره‌هاي مكّي و مدني مورد بررسي قرار داده‌اند. پس از انجام پژوهش مشخّص شد بعد از نزول قرآن، بُعد بطلان در آحاد معنايي واژه زعم پررنگ‌تر شده، معناي صحيح آن، گمانِ باطل است و ذكر واژه «باطل»، تأثير زيادي در ترجمه دارد. اين بُعد معنايي با توجّه به تكرار بيشتر مشتقّات «زعم» در سور مكّي به‌دليل گره‌ خوردن محتوا با ‌اصول دين، در مقايسه با سور مدني كه محتواي آن‌ها غالباً احكام، امور اجتماعي و... است، قابل توجيه مي‌باشد.