كاربست نظريۀ استعاره و مجاز مفهومي در سينما: مطالعۀ موردي فيلم برف روي كاج‌ها

بازنمايي زباني استعاره‌هاي مفهومي در پژوهش‌هاي متعدد ايراني و غيرايراني مطالعه شده است؛ اما آثار كمتري به بازنمايي‌هاي تصويري و سينمايي استعاره پرداخته‌اند. در اين مقاله، مفهوم‌سازي‌هاي استعاري و مجازي فيلم برف روي كاج‌ها براساس نظريۀ استعاره و مجاز مفهومي و نظريۀ استعارۀ چندوجهي مورد بررسي قرار گرفت. بر همين اساس، تمامي صحنه‌ها و گفتگوهاي فيلم موردنظر بررسي شده، استعاره‌ها و مجازهايي كه به طور مستقيم يا غيرمستقيم به درون‌مايۀ اصلي اثر يعني خيانت و عشق مربوط مي‌شدند، تحليل ‌شدند. تحليل‌هاي به‌دست‌آمده حاكي از آن است كه برخي از استعاره‌ها همچون غم به‌مثابۀ تاريكي و رابطۀ عاطفي به‌مثابۀ مادۀ خوراكي به صورت تك‌وجهي و صرفاً برحسب نشانه‌هاي تصويري و برخي ديگر همچون عشق به‌مثابۀ سفر، كنترل/غيرت به‌مثابۀ بالا، انسان به‌مثابۀ گياه (درخت كاج) و عدم وجود رابطۀ عاطفي به مثابۀ برف به صورت چندوجهي و برحسب تركيبي از نشانه‌هاي تصويري و گفتاري يا تركيبي از نشانه‌هاي تصويري و نوشتاري بازنمايي شده‌اند. همچنين در اثر سينمايي حاضر، دو مجاز معلول به‌جاي علت و دارايي به‌جاي دارنده نقش برجسته‌اي را در شكل‌گيري مفهوم‌سازي‌هاي استعاري ايفا كرده‌اند.