مطالعه ساختار جمعيت و تجزيه ارتباط صفات مورفولوژيك كَبَر (spinosa Capparis) با استفاده از نشانگرهاي مولكولي

چكيده مبسوط مقدمه و هدف: كاپاريس اسپينوزا متعلق به جنس Capparis و خانواده Capparidaceae داراي 350 گونه است. اين گياه با نام تجاري كَبَر داراي گونه هاي متعددي در ايران است. كبر داراي پتانسيل هاي عظيمي براي كشاورزي و بهره برداري، به دليل بازار بين المللي متنوع نشان مي دهد. امروزه تمركز بر انتخاب و اصلاح اين گونه در بسياري از كشورها انجام شده ‌است. انواع تكنيك‌هاي تحليلي مختلف ژنتيكي در زمينه ژنتيك مولكولي به همراه چندين نشانگر ژنتيكي مبتني بر PCR براي ارائه اطلاعات تغييرات ژنتيكي در گونه‌هاي گياهي استفاده مي‌شوند. نشانگرهاي ISSR و SCoT نشانگرهاي غالبي هستند كه مي توانند براي ارزيابي تنوع ژنتيكي در ژرم پلاسم گياهان استفاده شوند. مواد و روش‌ها: براي ارزيابي ساختار جمعيت Capparis spinosa كه به طور طبيعي در مناطق غرب ايران رشد مي‌كنند، 80 ژنوتيپ از 12 مكان مختلف جمع‌آوري شد. يافته‌ها: خوشه‌بندي با استفاده از دو نشانگر ISSR و SCoT، 80 ژنوتيپ را در دو گروه توزيع كرد. طبق نتايج تجزيه ارتباط صفات مورفولوژيكي بر اساس دو نشانگر ISSR و SCoT، همه نشانگرهاي گزارش شده معني دار بودند. در مجموع بر اساس نتايج، 966 نشانگر SCoT و 571 نشانگر ISSR كه ارتباط معني داري (در سطح احتمال 5 درصد) با صفات مورد مطالعه داشتند شناسايي شدند. نتيجه‌گيري: طبق گروه بندي استراكچر با استفاده از نشانگر SCoT، نمونه هاي مربوط به جمعيت هاي جمع آوري شده از كرمانشاه، چارمله، ايلام، سرپل ذهاب، قصرشيرين، گورسفيد، گيلان، خسروي، نفت شهر، و سومار در يك گروه و نمونه هاي مربوط به جمعيت هاي جمع آوري شده از كرند و ايوان در يك گروه طبقه بندي شدند. طبق گروه بندي استراكچر با استفاده از نشانگر ISSR، نمونه هاي مربوط به جمعيت هاي جمع آوري شده از كرند، خسروي، نفت شهر، و بيشتر نمونه هاي جمع آوري شده از سومار در يك گروه، و نمونه هاي مربوط به جمعيت هاي جمع آوري شده از كرمانشاه، چارمله، ايلام، ايوان، سرپل ذهاب، قصرشيرين، گورسفيد، گيلان و بخشي از نمونه هاي سومار در يك گروه طبقه بندي شدند. به طور كلي نشانگرهاي ISSR و SCoT تنوع ژنتيكي بالايي در نمونه هاي جمع آوري شده از غرب ايران را نشان دادند، و نتايج تجزيه ارتباط نشان داد كه استفاده از روش GLM همراه با تركيبي از نشانگرهاي مختلف مي تواند در شناسايي نشانگرهاي مرتبط با صفات مورفولوژيك در كبر مؤثر باشد.