اثر روش خاك‌ورزي و بقاياي گندم بر بهره‌وري فيزيكي آب مصرفي و عملكرد ذرت دانه-اي در شهرستان دزفول

هدف از اين پژوهش بررسي روش‎هاي خاك‏ورزي و مديريت بقاياي گندم بر شاخص‏هاي ضريب سرعت سبز شدن، ميزان بهره‌وري فيزيكي مصرف آب و عملكرد ذرت دانه‏اي در شهرستان دزفول استان خوزستان بود.مواد و روش‌هادر اجراي آزمايش از طرح آزمايش كرت‌هاي خرد شده نواري در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار استفاده شد. تيمارها روش‌هاي خاك‌ورزي در سه سطح (خاك‌ورزي، كم خاك‌ورزي و بي‌خاك‌ورزي) به عنوان فاكتور اصلي و مديريت بقاياي گندم (رقم چمران) در دو سطح (حفظ بقايا به صورت ايستاده و حذف تمام بقاياي گياهي از سطح خاك) به عنوان فاكتور فرعي بود.يافته‌هانتايج اين پژوهش نشان داد كه خاك‏ورزي مرسوم در شرايط عدم وجود بقاياي گندم و بي‏خاك‏ورزي در شرايط وجود بقاياي گندم به ترتيب با 3.73 و 1.96 درصد، بيشترين و كمترين ضريب سرعت سبز شدن را نشان دادند. خاك‏ورزي مرسوم در شرايط عدم وجود بقايا با ميانگين 10230 و بي‏خاك‏ورزي در شرايط وجود بقايا با ميانگين 6341 مترمكعب در هكتار به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان مصرف آب در هكتار به خود اختصاص دادند (p≤0.01). بيشترين عملكرد دانه ذرت (7647.64 كيلوگرم در هكتار) در سامانه‌ي كم‌خاك‌ورزي و حفظ بقايا حاصل شد كه نسبت به سامانه‌ي بي‌خاك‌ورزي منجر به افزايش 34 درصدي عملكرد محصول شد.نتيجه‌گيرياستفاده از سيستم‏هاي خاك‏ورزي حفاظتي همراه با حفظ بقايا در سطح خاك، افزايش ذخيره رطوبت، كاهش مصرف آب آبياري، افزايش ماده آلي و حاصلخيزي خاك و صرفه‌جويي در نيروي كارگري و زمان صرف شده جهت عمليات خاك‏ورزي مي‏تواند الگوي مناسبي براي كاشت ذرت دانه‏اي باشد.