بررسي پايداري عملكرد دانه در لاين‌هاي اميد‌بخش جو با استفاده از GGE باي‌پلات در مناطق گرم

تجزيه اثرمتقابل ژنوتيپ × محيط در آزمايشات مقايسه عملكرد چند محيطي براي ارزيابي، انتخاب و توصيه گياهان زراعي بسيار مهم است. هدف از اين تحقيق، شناسايي لاين‌هاي داراي عملكرد بالا و پايدار جهت معرفي در مناطق مختلف اقليم‌هاي گرم ايران بود.مواد و روش‌ها: تعداد 17 لاين اميدبخش جو (همراه با دو شاهد اكسين و WB943) در طي دو سال‌ زارعي 98-1396 در پنج ايستگاه منطقه گرم كشور شامل ايستگاه‌هاي اهواز، داراب، زابل، گنبد و مغان در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي و با سه تكرار مورد بررسي قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه اثر مكان، ژنوتيپ و اثر‌هاي متقابل ژنوتيپ × مكان، ژنوتيپ × سال و ژنوتيپ × سال × مكان در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بودند. بررسي باي‌پلات چند ضلعي منجر به شناسايي چهار لاين برتر (G10، G17، G18 و G19)، شش لاين ضعيف وسه محيط بزرگ گرديد و لاين‌هاي مناسب در هر محيط بزرگ نيز مشخص شد. از بين مكان‌هاي مورد بررسي، گنبد داراي تمايز بالايي بوده و توانست تفاوت‌هاي بين لاين‌ها را به‌خوبي نشان دهد و مغان كمترين مقدار تمايز را نشان داد. گنبد بيشترين مقدار وراثت‌پذيري عمومي عملكرد دانه (0.780) و مغان كمترين مقدار وراثت‌پذيري عمومي عملكرد دانه (0.018) را نشان دادند. نتيجه‌گيري: مقايسه لاين‌هاي مورد بررسي با ژنوتيپ ايده‌آل نشان داد كه لاين‌هاي شماره‌ي G18، G10، G19 و G17 نزديك‌ترين لاين‌ها به ژنوتيپ ايده‌آل با عملكرد بالا و پايداري نسبي عملكرد دانه بودند و در نهايت اين چهار لاين بهعنوان لاين‌هاي برتر براي بررسي‌هاي تكميلي انتخاب شدند.