رويكردي انتقادي به بازترجمه در ايران: چارچوبي كارآمد براي آسيب شناسي بازترجمه ها

گرچه بازترجمه به دلايل توجيه پذير امري بايسته است، اما عدم رعايت قانون كپي رايت در ايران و نبود قوانين مشابه و نظارت هد فمند در زمينۀ نشر به اين حوزه صدمات بسياري وارد كرده است. در چنين شرايطي، رسالت پژوهش و تأملات روشمند در بازترجمه ها بر دوش متخصصان است. بااين حال، تمركز عمدۀ مطالعات موجود بر صحت سنجي فرضيۀ برمان بوده است. در اين مطالعه، ضمن تأكيد بر لزوم تأملات و پژوهش هاي روشمند آسيب شناسانه، دو هدف دنبال شده است. ابتدا به بررسي تحليلي رويكردهايي به بازترجمه پرداخته شده است كه در بافت ايران موردتوجه نبوده اند و ضمن ارائۀ يك دسته بندي، به كارايي هر رويكرد براي تبيين و آسيب شناسي بازترجمه پرداخته شده است. اين تحليل نشان داد كه نظريۀ روايت بستري غني و فلسفي براي توجيه وجود بازترجمه به دست مي دهد، بااين حال آسيب شناسانه نيست. اما، مي توان از رويكرد بينامتني با تمركز به رابطۀ بين بازترجمه ها به‌عنوان چارچوبي استفاده كرد كه قابليت تعيين اصالت بازترجمه را در پژوهش هاي آسيب شناسانه دارد. هدف دوم اين مطالعه بسط مفاهيم باختيني به عنوان چارچوبي نو براي تبيين بازترجمه است. براي اين منظور، از مفاهيم باختيني «چندصدايي»، «گفتگومندي»، «همانندسازي»، «اصالت» و «شدن» استفاده شد. با استفاده از اين مفاهيم، وجود بازترجمه توجيه و تبيين شد و به بحث دربارۀ بازترجمۀ اصيل و غيراصيل پرداخته شد.