نقد و بررسي تفسير ميرداماد از روايات خلقت نوري

فلاسفۀ مسلمان ضمن تعقل و تفكر دربارۀ اصول و مباني عقلي، با ياري وحي و مذهب، بر حيطۀ مسائل فلسفي افزوده‌اند. يكي از مباحثي كه حكماي مسلمان به تبيين عقلاني آن پرداخته‌اند، مباحث مربوط به «نبـوت» به‌ويژه نبوت پيامبر اسلام9 است كه يكي از فروعات آن، خلقت نوري و تقدم آفرينش ايشان بر جميع مخلوقات مي‌باشد. نخستين حكيم فرزانه‌اي كه به تبيين و تفسير عقلاني اين روايات همت گماشته، ميرداماد است. در اين پژوهش تلاش شده تا با روش جمع‌آوري كتابخانه‌اي، اطلاعات و توصيف و تحليل آن‌ها، تفسير و تقرير ميرداماد از روايات خلقت نوري به ويژه روايت «اول ما خلق الله نوري» ارائه شود و سپس نقد و بررسي گردد. حاصل اين بررسي آن است كه تفسير سيد از رواياتي كه متضمن معناي تقدم آفرينش پيامبر9 بر مخلوقات است، عبارت است از تكافؤ، تضاهى و برابري منزلت پيامبر اسلام9 در سلسلۀ عود با صادر نخستين در سلسلۀ بدو، اما اين تفسير نه تنها با برخي متون نقلي در تعارض است، بلكه با مباني فلسفي ميرداماد نيز سازگار نمي‌باشد.