عنوان مقاله :
تحوّل در مناسك زرتشتي مربوط به »مرگ« با گذر به دوره اسلامي
عنوان به زبان ديگر :
Development of Zoroastrian Funeral Ceremony after Islamic Era
پديد آورندگان :
فرهي، راضيه دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال، تهران، ايران , ابراهيم، عليرضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال - دانشكده الهيات، تهران، ايران , گشتاسب، فرزانه پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، تهران، ايران , حسيني حميد، زهرا دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران شمال - دانشكده الهيات، تهران، ايران
كليدواژه :
مناسك زرتشتي , آيين هاي گذار زرتشتي , مردگان زرتشتي , دخمه گذاري
چكيده فارسي :
آيين‌ها و مناسك، از نخستين و مهم‌ترين ابعاد يك دين به شمار مي‌روند كه در رويارويي با فرهنگ غالب، متحول مي‌شوند. اين مقاله كه به روش توصيفي-تحليلي به نگارش درآمده است، نشان مي‌دهد كه از زمان ورود مسلمانان به ايران تا عصر حاضر، چگونه عوامل دروني (مانند: كاهش موبدان) يا بيروني (همچون: عرف اكثريت) بر مناسك زرتشتي‌ِ مربوط به »مرگ« تأثير نهادند. اين تأثيرات كه در سه جهت فروكاهشي، ثابت و افزايشي جريان يافته، منجر به حذف، تبديل، تغيير، توجيه، تثبيت، تحكيم، تقليد و تحميل در بعضي از آيين‌هاي درگذشتگان بوده است. نتايج عيني تحولات را مي‌توان در امور گوناگوني مشاهده كرد، از جمله: حفظ اعتبار مناسك به عنوان ابزاري براي پشتيباني درگذشتگان و تسكين بازماندگان، تقويت بنيانهاي اعتقادي زرتشتي با توجيحات جديد، انطباق صور آييني كهن با شرايط نوين، بهره گيري از مناسك مرگ به عنوان عامل بازيابي هويت تاريخي و ديني، همگامي با جامعه ميزبان و كاهش فشارهاي انتقادي، حفظ جايگاه انحصاري دينياران در اجراي برخي مناسك و احاله بعضي مناسك ديگر به عموم دينداران، و البته، از ميان رفتن شماري از ابنيه مرتبط با مرگ كه گواه حضور تاريخي زرتشتيان بوده‌اند.
چكيده لاتين :
Rituals are among the first and most important elements of religion that change over time. This article, which is written in a descriptive-analytical method, surveys how internal factors (Such as reduction of priests) or external factors (such as the rules of the majority) affected on Zoroastrian funeral ceremony after Islamic era. These effects occur in three forms: decreasing, constant and increasing which lead to deletion, conversion, change, justification, establishment, consolidation, imitation and imposition in some of the Zoroastrian funeral ceremony. The objective results of developments can be seen in a variety of matters such as: maintaining the credibility of rituals as a tool to support the dead and relieve the survivors, strengthen the foundations of Zoroastrian doctrines with new interpretation, adaptation of ancient ritual forms to modern conditions, utilizing the death rituals as a recovery agent of historical and religious identity, keeping up with the host community and reducing critical pressures, maintaining the exclusive position of religious people in the implementation of some rituals and introducing some other rituals to the general public.
عنوان نشريه :
پژوهشنامه اديان
