برهم كنش همزيستي ميكوريزايي و محلول پاشي آهن و روي بر برخي ويژگي هاي كمي و كيفي ماش تحت رژيم‌هاي مختلف آبياري

گياه زراعي ماش بشدت از تنش خشكي آسيب مي‌بيند، دراين‌بين ريزمغذي‌ها مانند نانو كودهاي آهن و روي مي‌تواند اثر سوء تنش خشكي را كاهش دهد. لذا اين بررسي با هدف مطالعه تأثير همزيستي ميكوريزا و نانو كودهاي آهن و روي بر عملكرد كمي و كيفي و جذب عناصر ماش تحت رژيم‌هاي مختلف آبياري انجام شد. اين آزمايش در سال 1396 در دو منطقه مهران و ملكشاهي اجرا گرديد. آزمايش به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. عامل اصلي شامل رژيم‌هاي آبياري در سه سطح بدون تنش، تنش متوسط و تنش شديد كم‌آبي كه به ترتيب در سطوح مذكور آبياري پس از 60، 90 و 120 ميلي‌متر تبخير از تشتك تبخير انجام شد. عامل فرعي شامل كودهاي نانو در چهار سطح (بدون كود، نانو كلات روي، نانو كلات آهن و كاربرد توأم نانو كلات روي و آهن) با كاربرد قارچ ميكوريز آربوسكولار در دو سطح (شاهد و تلقيح با قارچ) كه به‌صورت فاكتوريل در كرت‌هاي فرعي قرار گرفت. تجزيه آماري با نرم‌افزار SAS بررسي شد. اثر دوگانه (آبياري× ميكوريز) و اثر متقابل سه‌گانه بر عملكرد دانه معني‌دار گرديد. عملكرد دانه ماش در گياهان منطقه ملكشاهي بيشتر از گياهان منطقه مهران بود. كاربرد نانوكودهاي آهن و روي باعث افزايش عملكرد دانه ماش در هر دو منطقه مهران و ملكشاهي گرديد. بيشترين عملكرد دانه در تيمار تنش كم‌آبي متوسط و مصرف توأم نانو كود آهن و روي در منطقه ملكشاهي به مقدار 1184 كيلوگرم در هكتار حاصل شد. درمجموع تنش خشكي منجر به كاهش عملكرد و اجزاء عملكرد ماش شد اما مصرف نانوكودها آهن و روي و قارچ ميكوريزا چه به‌صورت جداگانه و چه به شكل توأم منجر به بهبود عملكرد و اجزاء عملكرد دانه گرديد.