مقايسه شاخص‌هاي انتخاب در هيبريدهاي ذرت علوفه‌اي (.Zea mays L) تحت شرايط تنش و بدون تنش شوري

عملكرد صفت پيچيده‌اي است كه وراثت‌پذيري پاييني دارد به همين دليل گزينش بر اساس شاخص انتخاب يكي از روش‌هاي مؤثر جهت گزينش غيرمستقيم براي بهبود عملكرد است. به‌منظور بررسي شاخص‌هاي انتخاب براي بهبود عملكرد ذرت، آزمايشي با 14 هيبريد سينگل‌كراس ذرت علوفه‌اي (شامل 12 هيبريد اميدبخش و 2 رقم هيبريد سينگل‌كراس تجاري 704 و 715 به‌عنوان شاهد) در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 4 تكرار در دو شرايط شور و غير شور و در ايستگاه‌هاي تحقيقات كشاورزي طرق مشهد و عباس‌آباد تنگلشور در سال 1396 اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس آماري مركب حاكي از وجود تفاوت بسيار معني‌دار بين دو محيط شور و غير شور به لحاظ اغلب صفات موردبررسي بود (p≤0.01). از رگرسيون گام‌به‌گام براي كاهش داده‌هاي اندازه‌گيري شده و محاسبه شاخص‌هاي انتخاب استفاده شد. صفات عملكرد علوفه‌تر، عملكرد علوفه خشك، تعداد كل برگ، تعداد بلال، ارتفاع بوته و تعداد روز تا گرده‌افشاني از مدل رگرسيوني انتخاب شدند. بر اساس اين نتايج، در شرايط بدون تنش جمعاً 77.84 درصد و در شرايط تنش شوري 76.90 درصد از تغييرات مربوط به عملكرد را توجيه و در محاسبه شاخص‌هاي گزينش مورداستفاده قرار گرفتند. كارايي نسبي گزينش و بهره مورد انتظار در شاخص‌هاي بهينه نسبت به پسكبيكر بيشتر بود. بيشترين مقدار كارايي نسبي گزينش در شرايط بدون تنش در شاخص شماره 5 (هيبريدهاي شماره 3، 5، 2، 8 و 6) و در شرايط تنش شوري در شاخص شماره 4 (هيبريدهاي شماره 13، 3، 4، 10 و 8) برآورد شد. به‌علاوه در هر دو شرايط بدون تنش و تنش شوري ژنوتيپ شماره 2 توسط بيشتر شاخص‌هاي گزينشي موردمطالعه به‌عنوان برترين ژنوتيپ گزينش شد.