اثر رفلكسولوژي پا بر روي طول مدت زايمان و آپگار نوزاد در زنان نخست‌زا: يك كارآزمايي باليني تصادفي شده

مقدمه: يكي از ريسك فاكتورهاي آپگار پايين هنگام تولد، طول مدت زايمان و افزايش آن است. امروزه روش‌هاي مختلف دارويي و غيردارويي براي كاهش درد زايمان و نيز مدت زايمان استفاده مي‌شود. يكي از اين روش‌هاي مؤثر، استفاده از رفلكسولوژي (ماساژ دستي پاها) در ليبر است كه باعث كاهش درد زايمان مي شود. مطالعه حاضر با هدف بررسي تأثيرات اين روش بر طول مدت زايمان، آپگار نوزاد و مقايسه آن با مراقبت‌هاي روتين بيمارستان انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه نيمه‌تجربي از نوع كارآزمايي باليني شاهد‌دار تصادفي شده در سال 89-1388 بر روي 88 نفر از زنان باردار كه به‌منظور زايمان به بيمارستان‌هاي شهيد بهشتي و عسگريه شهر اصفهان مراجعه كردند، انجام شد. افراد به‌طور تصادفي در دو گروه مداخله (رفلكسولوژي) و كنترل (مراقبت روتين) قرار گرفتند. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه‌اي شامل دو بخش خصوصيات فردي (سن، محل سكونت، شغل، سطح تحصيلات) و سن حاملگي و بخش دوم مربوط به طول مدت زايمان و پيامد زايمان (آپگار نوزاد در قايق 1 و 5 بعد از تولد) بود. تجزيه و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS (نسخه 18) و آزمون كاي اسكوئر و آناليز واريانس انجام شد. ميزان p كمتر از 0.05 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين آپگار دقيقه اول و پنجم بعد از تولد بين دو گروه از نظر آماري معني‌دار نبود (0.05 p). طول مدت فاز فعال زايمان بين دو گروه تفاوت معناداري را نشان داد ( 0.001 p). در گروه رفلكسولوژي طول مدت فاز فعال زايمان كوتاه‌تر از گروه مراقبت روتين بود، ولي اين تفاوت در مورد مرحله دوم (تولد نوزاد) (0.29=p) و سوم زايمان (خروج جفت) (0.27=p) از نظر آماري معنادار نبود. نتيجه‌گيري: رفلكسولوژي با تأثير مستقيم بر كاهش طول مدت زايمان و درد زايمان، در كاهش ميزان بروز آسفيكسي مؤثر است و تأثير منفي بر نمره آپگار ندارد.