برآورد ضريب تاثير اجزاء منابع پايه پولي بر نقدينگي در اقتصاد ايران

در ادبيات اقتصاد، افزايش هر كدام از اجزاء پايه پولي با ضريب يكساني بنام ضريب فزاينده باعث افزايش نقديندگي مي شود. اما ممكن است درجه تاثير هر كدام از اجزاء پايه پولي بر نقدينگي متفاوت باشد. اگر اين گونه باشد، علاوه بر پايه پولي، تركيب اجزاء پايه پولي نيز مي تواند روي نقدينگي تاثير بگذارد. از اين رو تحقيق حاضر به دنبال بررسي ميزان تاثير هركدام از اجزاء پايه پولي روي نقدينگي است. براي اين كار مدل تحقيق بر مبناي مباني نظري طراحي شد. داده ها براي دوره زماني 971357 از پايگاه داده سري زماني بانك مركزي جمع آوري شد. تخمين مدل به روش همجمعي يوهانسن - جوسليوس انجام شد. نتايج نشان داد كه همه اجزاء پايه پولي تاثير مثبت و معناداري بر نقدينگي دارند. اما ميزان تاثير يا به عبارت ديگر ضريب تاثيرگذاري اين اجزاء با هم ديگر متفاوت است. به طوري كه بدهي بانكها به بانك مركزي با ضريب 8.146 بيشترين تاثير را بر نقدينگي دارد. در اين خصوص، خالص بدهي دولت به بانك مركزي با ضريب 2.292 در رتبه دوم جاي داشته و دارايي هاي خارجي بانك مركزي با ضريب 1.499 كمترين تاثير را بر نقدينگي دارد. از لحاظ ميزان تاثير بر نقدينگي، متغير بدهي بانكها به بانك مركزي تقريباً 3.5 برابر خالص بدهي دولت به بانك مركزي و 5.5 برابر دارايي هاي خارجي بانك مركزي بر نقدينگي تاثير دارد.