مروري اجمالي بر قالي‌‌هاي گوركاني هند (مطالعۀ موردي: موزۀ متروپليتن نيويورك)

با پناهنده‌شدن همايون شاه به دربار شاه طهماسب صفوي، بنيان قالي‌بافي هند تحت‌تأثير هنر و فرهنگ ايراني شكل گرفت. در اين زمان، تعدادي از نقاشان، صنعتگران و بعدها بافندگان ايراني، به كشور هند مهاجرت كردند و كارگاه‌‌هاي سلطنتي با نفوذ هنر و فرهنگ ايراني در هند راه‌اندازي شد. در پژوهش حاضر مي‌‌كوشيم به اين پرسش پاسخ بدهيم كه آيا نقوش در قالي‌‌هاي هند گوركاني تحت‌تأثير الگوهاي طراحي قالي ايراني بوده است. براي پاسخ‌دادن به اين سؤال، نمونه‌قالي‌‌هاي موزۀ متروپليتن نيويورك به روش توصيفي تحليلي و جمع‌‌آوري اطلاعاتِ كتابخانه‌‌اي، مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان مي‌‌دهد كه نقوش در قالي هندي مغولي كه در ابتدا تقليدي صِرف از قالي‌‌هاي صفوي شامل نقوش شاه عباسي و اسليمي به سبك هراتي بود، كم‌‌كم با طراحي ناتوراليستي و طبيعت‌‌گرايانه از گياهان و جانوران (طبيعي و اساطيري) اجرا شد. علاقۀ هنرمندان هندي به طبيعت‌‌گرايي و رنگ‌هاي تند در نمونه‌فرش‌هاي اواسط دوران گوركاني آشكار است. با مطالعۀ نمونه‌‌هاي موجود در موزۀ متروپليتن نيويورك، گذر طراحي قالي هندي از دورۀ اوليه كه تقليدي از هنر صفوي بود، به دورۀ هنر هندي با رنگ‌و‌بوي خاص خود كاملاً ملموس و قابل‌مشاهده است.