پديد آورندگان :
صادقي، علي دانشگاه فرهنگيان - گروه علوم انساني و اجتماعي، تهران، ايران , نظري، ولي اله دانشگاه فرهنگيان - گروه علوم انساني و اجتماعي، كرج، ايران , غلامي، محمد دانشگاه پيام نور - گروه جغرافيا، لامرد، ايران , امراللهي، محمدامير دانشگاه آزاد اسلامي واحد قزوين، ايران
كليدواژه :
گردشگري مذهبي , توسعه فضايي , اثرات اقتصادي- اجتماعي , تحليل سلسله مراتبي , قم
چكيده فارسي :
در پژوهش حاضر اثرات اقتصادي- اجتماعي گردشگري مذهبي بر توسعه فضايي استان قم مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته است. روش تحقيق حاضر از نوع توصيفي - تحليلي و ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است كه با روش تحليل سلسله مراتبي طراحي شده است. در اين پژوهش معيارهاي مورد نياز در دو بخش اقتصادي با پنج زيرمعيار «افزايش اشتغال، افزايش درآمد، كاهش تورم، افزايش توليدات منطقه‌اي و مشاركت بخش خصوصي»، و بخش اجتماعي با سه زيرمعيار «افزايش امنيت، توسعۀ فرهنگ اجتماعي، بهبود خدمات و زيرساخت‌ها»، به منظور سنجش و ارزيابي اثرات گردشگري مذهبي در دو بخش اقتصادي و اجتماعي بر توسعه فضايي استان قم گردآوري و تدوين شده¬اند. نتايج بررسي اولويت¬بندي اين معيارها، نشان از بالا بودن تأثير بخش اقتصادي گردشگري مذهبي بر توسعه فضايي استان قم دارد. به اعتقاد كارشناسان هر چه توان اقتصادي مردم بيشتر باشد، تأثير مطلوب آن بر بخش اجتماعي جامعه نيز قابل مشاهده و درك مي‌باشد. همچنين اين معيارها در محدوده مورد مطالعه كه بخش‌هاي تشكيل¬دهنده استان قم مي‌باشد نيز ارزيابي و اولويت‌بندي شدند كه بخش مركزي در پنج معيار از هشت معيار شناسايي شده، داراي بيشترين تأثير از گردشگري مذهبي در بخش¬هاي اقتصادي و اجتماعي بر توسعه فضايي خود مي‌باشد. اين نتيجه نشان مي‌دهد كه بخش مركزي استان ( شهر قم) به عنوان مركز و كانون گردشگري براي گردشگران، فاصله زيادي در توسعه با ساير بخش‌هاي استان دارد. اين فاصله موجب بروز مشكلاتي در آينده در اين بخش و به خصوص در شهر قم خواهد شد.
چكيده لاتين :
This descriptive-analytical study sought to investigate the socio-economic impacts of religious tourism on the spatial development of Qom province, using a researcher-developed questionnaire designed via Analytical Hierarchy Process to collect its required data. To this end, the required criteria were developed at two levels: the economic level comprising of five sub-criteria, including "Increase in employment, increase in incomes, reduction in inflation, increase in regional production", and: private sector participation", and the social level comprising three sub-criteria, including "Increasing the security, increasing the social culture, improving services and infrastructure". The results of surveying the priority of these criteria indicated the high impact of the economic element of tourism on the spatial development of Qom province. According to experts, the more economic power the people have, the better its impact would be on the social and environmental sectors of the society. Also, the criteria were also evaluated and prioritized within the study area that formed different districts of Qom province. Accordingly, it was found that the spatial development of the central district of the province (Qom city) was mostly influenced by religious tourism in terms of 5 criteria out of the 8 criteria identified in the study, suggesting that Qom, as the hub of religious tourism of the province, outweighs other parts of the province in terms of development, which may cause some problems in the future for the development of tourism in Qom province.
