عنوان به زبان ديگر :
Nutrient Value of Anagyris foetida L. at different growing stages (Case of Kesekaran, Gilan Gharb, Kermanshah rangelands)
پديد آورندگان :
كرمي، روح اله دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده مرتع و آبخيزداري - گروه مرتعداري , اكبرلو، موسي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده مرتع و آبخيزداري - گروه مرتعداري , عظيمي، مژگان سادات دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده مرتع و آبخيزداري - گروه مرتعداري , يگانه، حسن دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده مرتع و آبخيزداري - گروه مرتعداري
كليدواژه :
نيتروژن , انرژي متابوليسمي , پروتئين خام , قابليت هضم ماده خشك
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: ثبات و پايداري اكوسيستم مراتع خشك و نيمه خشك بيشتر تحت تأثير بخش‌هاي زنده (پوشش گياهي) قرار دارد. بنابراين ارزيابي جوامع گياهي به منظور حفاظت پايدار اين اكوسيستم‌ها ضرورت دارد. از سوي ديگر دانستن تغييرات ارزش غذايي علوفه گونه‌هاي گياهي در زمان‌هاي مختلف رشد، در برآورد توليد علوفه قابل دسترس دام در سطح هر رويشگاه امري ضروري به نظر مي‌رسد. با در نظر گرفتن زمان مناسب برداشت علوفه گونه‌هاي گياهي مختلف مي‌توان ضمن كسب بيشترين راندمان در توليدات ثانويه دام‌ها، از تخريب ناشي از چراي بي‌رويه در سطح مراتع كاست. با اين نگاه، تحقيق حاضر با هدف بررسي ارزش غذايي گونه قره‌قاج (Anagyris foetida L.) در مراحل مختلف رشد، در رويشگاه طبيعي آن مورد بررسي قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: به منظور انجام اين مطالعه در فصل‌هاي زمستان و بهار به محل رويشگاه مراجعه گرديد. براي بررسي مراحل رويشي در اوايل دي ماه 1396، مصادف با برگ‌دار شدن گونه، همچنين در اواخر دي ماه 1396، مصادف با گل‌دهي و نيز در اواسط خرداد ماه 1397، مصادف با پايان بذردهي و رسيدگي بذر گونه از تعداد 30 پايه درختچه مورد نظر اقدام به برداشت سرشاخه‌هاي جوان، گل و بذر همان سال گرديد (رشدرويشي، گل‌دهي، بذردهي). سپس نمونه‌ها در سايه خشك شده و در ظروف جداگانه‌ايي گذاشته و علامت‌گذاري شدند. در زمان مناسب براي بررسي ارزش غذايي علوفه به آزمايشگاه فرستاده شد. در تحقيق حاضر از آناليز تركيبات شيميايي نمونه‌ها با استاندارد AOAC (1990) استفاده گرديد. روش مبنا براي اندازه‌گيري درصد پروتئين خام، روش كجلدال مي باشد. اين روش بر پايه محاسبه درصد ازت موجود در هر ماده غذايي و برآورد ضريب مورد نظر، پايه‌گذاري شده است. اندازه‌گيري الياف نامحلول در شوينده اسيدي (ADF) با استفاده از دستگاه اندازه‌گيري فيبر خام (فايبرتك) مدل تكاتور صورت گرفت. همچنين جهت اندازه‌گيري ماده خشك از دستگاه آون (انكوباتور مدل ممرت) استفاده گرديد. مقدار انرژي متابوليسمي در هر كيلوگرم ماده خشك نيز از معادله ارائه شده توسط SCA (Standing Committee on Agriculture) تعيين شد. داده‌هاي ارزش غذايي علوفه در قالب طرح كاملا تصادفي تحليل شدند.
نتايج: نتايج به دست آمده از بررسي وضعيت تراكم و تاج پوشش توده‌هاي درختچه‌اي قره‌قاج در سطح رويشگاه نشان داد، از مجموع 116 پلات يك آري جانمايي شده در سطح افق فوقاني رويشگاه قره‌قاج (A. foetida L)، متوسط ميزان تاج پوشش گونه قره‌قاج (A. foetida L) به طور متوسط 1531 مترمربع در هكتار با تعداد متوسط 322 پايه (و 32 درصد حضور در سطح رويشگاه)، كه در مناطق پر تراكم‌تر، عمدتا مناطق داراي ارتفاعات پايين‌تر و شيب دامنه شمالي كه اين قسمت‌ها داراي خاك به نسبت عميق و حاصلخيزتري بود، مقدار سطح تاج پوشش گونه قره‌قاج (A. foetida L) بعضا تا 6100 مترمربع در هكتار نيز مي‌رسد. نتايج حاصل از تجزيه واريانس تركيبات شيميايي، قابليت هضم ماده خشك و برآورد انرژي در مراحل مختلف رويشي گونه قره‌قاج (A. foetida L) در رويشگاه طبيعي آن نشان داد. فاكتورهاي هضم‌پذيري ماده خشك، درصد پروتئين خام، نيتروژن، انرژي متابوليسمي و ميزان الياف نامحلول در شوينده اسيدي در سطح يك درصد معني‌دار مي‌باشند. همچنين نتيجه بررسي تأثير مراحل مختلف رويشي بر روي درصد D.M.D،C.P ، N و M.E نشان داد، در سطح 1 درصد، با پيشرفت مراحل رويشي مقادير آنها كاهش يافت. در حالي‌كه نتيجه بررسي تأثير مراحل مختلف رويشي بر روي درصد A.D.F نشان داد، در سطح 1 درصد، با پيشرفت مراحل رويشي مقادير آنها افزايش يافت.
نتيجه گيري: بررسي نتايج نشان داد ارزش غذايي علوفه گونه قره‌قاج (Anagyris foetida L.) در مرحله رشد رويشي نسبت به مراحل پاياني رشد و مرحله بذردهي در جايگاه بالاتري قرار دارد. فلذا بهترين زمان بهره‌برداري از علوفه گونه قره‌قاج (Anagyris foetida L.) در اوايل رشد رويشي آن است. به اين منظور سيستم چرايي بايد طوري در نظر گرفته شود، تا در اين مرحله بيشتر از علوفه گونه استفاد گردد. همچنين گونه مذكور توانايي به خدمت گرفته شدن در بهبود عرصه‌هاي طبيعي دستخوش تغيير و در شرف نابودي را دارد. به طوري كه در كنار خصوصيات منحصربه‌فرد آن، مي‌توان در زمان‌هايي كه عرصه طبيعي فاقد پوشش گياهي است با چراندن دام‌ها در سطح رويشگاه آن، مانع از اتلاف انرژي و كاهش وزن و همچنين تحمل بار مالي زيادتر جهت تعليف علوفه دستي دام‌ها شد.
چكيده لاتين :
Background: The stability of arid and semi-arid rangeland ecosystems is mostly affected its vegetation. Therefore, assessment of plant communities is necessary for protect these ecosystems. On the other hand, it is necessary to be aware of the variations in the nutritional value of plant species at different times of growth in estimating the production of available animal fodder throughout each habitat. By considering the appropriate time of forage harvesting of various plant species, while achieving the highest efficiency in the secondary production of livestock. It is possible to reduce the degradation caused by uncontrolled grazing in the rangelands as well. Therefore, the current study aimed to examine the nutritional value of Stinking wood (Anagyris foetida L.) at different stages of growth in its natural habitat.
Materials and methods: For the study, we visited the species habitat in winter and spring. To analyze the vegetative content at different stages namely, vegetative growth, flowering and seeding were harvested. Dates were early January 2017for leaves harvesting, January 2017 for flowers and in mid-June 2018 at seed maturation. Thirty shrubs were used for the harvesting in the same year. Then, the samples were dried in the full shade and then placed in marked separate containers. It was sent to the laboratory at the right time to analyze the nutritional value of the forage. In the contemporary study, the chemical compounds of samples analysis with AOAC (1990) standard were used. The basic method for measuring the percentage of crude protein is the Kjeldahl method. This method is based on calculating the percentage of nitrogen in each nutriment and estimating the desired coefficient. The measurement of insoluble fibers in acid detergent (ADF) was performed by a raw fiber measuring device (fiberglass) of the Takator model. Moreover, an oven (incubator model) was applied to measure dry matter. The amount of metabolic energy per kilogram of dry matter was also determined from the equation provided by SCA (Standing Committee on Agriculture). Forage nutritional value data were analyzed in a completely randomized design.
Results: The mean canopy cover of Stinking wood (A. foetida) includes 1531 m2/ha with a mean number of 322 individuals (and 32% of the presence over the habitat). In denser extents, mainly areas with lower altitudes on the northern slope, where these areas had relatively deeper and more fertile soil, the amount of canopy cover of Stinking wood sometimes reaches 6100 m2/ha. The results of variance analysis of chemical compounds showed the dry matter digestibility and energy estimation in different vegetative stages of Stinking wood in its natural habitat. The dry matter digestibility, crude protein, nitrogen, metabolic energy, and the number of insoluble fibers in acidic detergent factors are significant (p = 0.01). In addition, the study results of the different vegetative stage's effects on the D.M.D, C.P, N, and M.E percentage showed that their values decreased with the development of vegetative stages (p = 0.01). While the study results of the diverse vegetative stage's effect on the A.D.F percentage revealed that, their values increased with the development of vegetative stages (p = 0.01).
Conclusion: The results showed that the nutritional value of Stinking wood (A. foetida) forage is higher in the vegetative growth stage than in the final stages of growth and seed stage. Therefore, the ideal time to use the Stinking wood (A. foetida) forage is in vegetative growth stage, which should be known as grazing time. Moreover, this species has the ability to be used to improve natural areas under change and on the verge of extinction. In addition to its unique characteristics, in times when the natural area is without vegetation, grazing on a habitat can prevent energy and weight loss, as well as financial burden to feed the cattle fodder.
