مدل سازي تمايلات سرمايه گذاران با تأكيد بر عوامل روان شناختي با استفاده روش دلفي فازي و ديمتل

Modeling investor tendencies with emphasis on psychological factors by fuzzy Delphi and DEMATEL methods

نتايج پژوهش‌هاي انجام شده در حوزه تأمين مالي بر اساس رويكرد رفتاري، حاكي از آن است كه ممكن است سرمايه گذاران، غير منطقي باشند؛ در نتيجه، سوگيري شناختي يا عوامل رواني سرمايه گذاران، مي تواند بر روي تصميمات آنان، تأثيرگذار باشد. بنابراين، نوسان قيمت سهام، نه تنها به ارزش ذاتي نشان داده شده توسط اطلاعات حسابداري وابسته است، بلكه بر رفتار غير منطقي سرمايه گذاران نيز متكي مي باشد، كه مي تواند با تمايلات سرمايه گذار، سنجيده شود. از اين رو با توجه به اهميت اين حوزه پژوهش حاضر به ارائه مدل تمايلات سرمايه‌گذاران با تأكيد بر عوامل روانشناختي با روش دلفي فازي و ديمتل مي‌پردازد. اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي داده بنياد مي‌باشد. همچنين اين پژوهش از نوع پژوهش‌هاي آميخته مي‌باشد كه در آن از دو رويكرد مورد استفاده در علوم رفتاري يعني كمي (ديمتل) و كيفي (دلفي فازي) استفاده مي‌شود. بر اساس نتايج به دست آمده مي‌توان بيان نمود كه تعلق خاطر، ابهام گريزي، خود استنادي، اطمينان بيش از حد، محافظه كاري، حسابداري ذهني، توهم كنترل، پشيمان گريزي، بهينه بيني، داشته بيش نگري، بدبيني، رفتار گله‌اي، كوتاه نگري و واكنش افراطي از جمله عوامل تاثيرگذار تمايلات سرمايه گذاران با تأكيد بر عوامل روانشناختي مي‌باشند كه به عنوان مدل نهايي تمايلات روانشناختي سرمايه گذاران در بورس اوراق بهادار شناخته شده‌اند.

The results of research in the field of financing based on a behavioral approach suggest that investors may be irrational; As a result, investors' cognitive bias or psychological factors can influence their decisions. Thus, stock price volatility depends not only on the intrinsic value shown by accounting information, but also on the irrational behavior of investors, which can be measured by the investor's inclinations. Therefore, considering the importance of this field, the present study presents a model of investors' tendencies with emphasis on psychological factors with fuzzy Delphi and DEMATEL methods. This research is a data foundation research. Also, this research is a type of mixed research in which two approaches used in behavioral sciences, namely quantitative and qualitative, are used. The statistical population of this research is divided into two parts. The first part of the statistical population consists of financial and investment experts, which includes experts in this field, who are consulted to determine the dimensions, components and indicators, and the second part of the statistical population includes all university professors who have a doctorate in finance. an‎d are investments. Using fuzzy Delphi method, the optimal criteria of investors 'tendencies with emphasis on psychological factors were extracted and the final model of the levels of optimal factors of investors' tendencies with emphasis on psychological factors was also drawn. Also, the effect and influence of factors on each other were evaluated using DEMATEL method