تأثير حملات تركمانان سلجوقي و غُز بر امنيت غذايي فلات ايران ( در قرن پنجم هجري)

The effect of Seljuk and Ghoz Turkoman attacks on food security of the Iranian plateau (In the fifth century AH)

ورود تركمانان سلجوقي به قلمرو غزنويان در اوايل قرن پنجم هجري قمري سرآغاز تحولات مهمي در فلات ايران بود. تركان سلجوقي كه به هنگام ورود به قلمرو غزنويان ساختاري ايلي داشتند و اين درحالي بود كه خراسان، به عنوان دروازه ورود آنان به قلمرو غزنويان، ساختاري يكجانشين و تركيبي از روستا و شهر بود. تازه واردان به خراسان و بعدها قلمروهاي غربي تر به لحاظ اعتقادي و مذهبي مسلمان بودند. اما در كنار ورود اين عناصر ايلي، مهاجرت گسترده اي از قبايل تركمان را شاهد هستيم. شيوه معيشت و گذران زندگي اين قبايل تركمان چالش هايي را براي جمعيت يكجانشين اين مناطق به دنبال داشت. پژوهش حاضر با تكيه بر داده ها و گزارش هاي تاريخي در اين دوران به دنبال تحليل و بررسي وضعيت امنيت غذايي قبل و بعد از ورود تركمانان سلجوقي به فلات ايران مي باشد. يافته هاي پژوهش حاضر نشان مي دهد، تركمانان سلجوقي و قبايلي كه همراه آنان در اين مهاجرت بودند با اقدامات منفي كه در ابتدا آنها مرتكب شدند نه تنها امنيت كلي بلكه امنيت غذايي را تهديد كردند. بدنبال از بين رفتن امنيت، مشكلات متعدد ديگري گريبان گير مردم ايالات مختلف شد. پژوهش حاضر با روش و رويكرد توصيفي- تحليلي با طرح اين پرسش، كه چه عواملي برامنيت غذايي مردم در دوره سلجوقيان تأثير گذار بوده است؟ سعي دارد به بررسي امنيت غذايي، نوع خوراك و محصولات متنوع مناطق مختلف بپردازد.

The arrival of Seljuq Turks in Ghaznavids territory in the early fifth century AH led to significant changes in Iranian Plateau. Seljuq Turks entered Ghaznavids territory as nomads, while their entrance to the Ghaznavids territory the city Khorasan was a sedentary settlement full of towns and villages. Newcomers in Khorasan and the west were Muslims. Turkish tribes used to immigrate in a large scale as well. The sedentary people of these regions were facing new challenges while dealing with the lifestyle of Turkish tribes. The study at hand uses data and historical writings in order to analyze and investigate the food security before and after the arrival of Seljuq Turks in Iranian Plateau. The research findings show that Seljuq Turks and other tribes with their dangerous actions were a threat to the national and food security. Furthermore, people from different regions faced new problems following these threats. The following descriptive-analytical study investigates factors influencing the food security in Seljuq era. The study also investigates food security, food itself and different products of different regions.