تحليل داستان بيژن و منيژه بر اساس اسطوره باروري

Analysis the Story of Bijan and Manijeh Based on the Mythology of Fertility

يكي از شيوه‌هاي ادامه حيات اسطوره‌ها، تغيير يافتن آنها به صورت قصه و داستان، بويژه قصه‌هاي عاميانه است. در اين ميان برخي داستان‌ها بيانگر اسطوره‌هاي مربوط به طبيعت (باروري) هستند؛ اهميت اين اسطوره‌ها به حدّي است كه جيمز فريزر از آنها به عنوان يكي از پايه‌هاي بنيادين همه اساطير و مهرداد بهار به عنوان يكي از اركان اصلي اسطوره‌ها ياد مي‌كنند. اسطوره‌هاي طبيعت (باروري)، اسطوره‌هايي هستند كه به شيوه‌هاي گوناگون با مرگ و رستاخيز طبيعت در پيوند هستند. در ادبيات فارسي، در ژرف ساخت برخي داستان‌ها مي‌توان ردّ پاي اساطير مربوط به طبيعت و آيين‌هاي باروري را مشاهده كرد كه در اين مقاله، داستان‌ بيژن و منيژه بر اين اساس و به روش تحليل محتوايي بررسي شده‌ است. فرض نگارندگان بر اين بوده است كه در ژرف ساخت اين داستان‌ مي‌توان ردّ پاي عناصر اسطوره‌هاي طبيعت و آيين‌هاي باروري را مشاهده كرد. براساس اين فرضيه و با تحليل محتواي اين داستان، قابل تطبيق بودن آن با اسطورة طبيعت و آيين‌هاي باروري اثبات شده است؛ به گونه‌اي كه در اين داستان مرگ و رستاخيز طبيعت را كه به صورت نمادين در وجود قهرمان نمود يافته است مي‌توان مشاهده كرد. علاوه بر اين، عناصر نمادين و كهن ‌الگويي ديگري در اين متن‌ وجود دارد كه در ارتباط با مضمون اصلي (اسطوره‌هاي طبيعت و باروري) هستند و بر اين اساس تحليل شده‌اند.

One of the surviving methods of the myths is their continuum in fiction and story., specifically the folk stories. Some stories in this case tell the myths related to the nature of fertility.The importance of such myths are so that James Frazier calls it the fundamental bases of all myths and Mehrdad Bahar labels it as one of the main columns of myths. The myths of the nature ( fertility ) are those which are in connection with nature's death and its resurrection. Delving in some stories in Persian literature one can find the traits of the myths in nature and fertilization rites. The story of Bijan and Manijeh, in this essay, has been studied in connection with a thematical analytic method. The writers' assumption is that in the deep structure of this story one can find the symbols of myths in the nature. Based on this theory and with its thematical analysis we come to the conclusion that the myths of the nature and the rites of the fertility have been proved. Death and birth of the nature have been symbolically manifested and can be seen in its characters. Furthermore, there are other symbolic elements and archetypes in the text that are in relation with the main theme and have been analyzed thereof.