تحليل فضاهاي «وهم، خيال و انزوا» در عرفان و بازتاب آن‌ها بر روح عارف

Analysis of Illusion : imagery , seclusion Atmosphere in Mysticism and Their Reflection on the Soul of the Mystic

در عرفان اسلامي، به فضاي مثالي كه در حقيقت فضايي بين روح و مادّه است؛ «فضاي مياني» و يا «فضاي خيالي» مي­گويند كه در اصل مظهر ضرورت­پذيري تجلّيّات غيبي بر عارف و محلّ تجميع اضداد به صورت طرح­هاي صوري است. شريعت اسلام، عالم برزخ را به عالم خيال تعبير مي­كند. عالم خيال هيچ رابطه­اي با قوّة تخيّل آدمي ندارد و در جايگاهي فراتر از عقل قرار گرفته است. «وهم» يا به تعبيري «خيال واهي»، اغلب با رؤيا مي­آميزد و چه بسا هراس­ها را براي عارف در فضاهاي عرفاني برمي­انگيزد. محصور شدن عارف در فضاي انزوا و عزلت، تصويري است از ديالكتيك درون و برون او در رويارويي و بازنگري نفس و روح متحيّر خويش. اين پژوهش داده­هاي خود را از طريق مطالعة منابع كتابخانه­اي و با استفاده از روش توصيفي، تحليل كرده است. در هدف غايي اين جستار، تحليل تا جايي پيش مي­رود تا ثابت كند كه خيال مرز بين توهّم و واقعيّت است. رؤياها، عارف متوهّم را در بر مي­گيرد و بازتاب اين صور معلّقه و موهوم در فضاي انزوا كه از طريق عالم خيال در روح و ذهن عارف نقش مي­بندد؛ مي­تواند معيار خلق آثار عرفاني باشد

In Islamic mysticism, the similitude atmosphere which in fact is between soul and matter is called middle or imagery atmosphere which is in essence the symbol of requisiteness of runic manifestation on the mysticism and a collection of the paradoxes and superficial sketches. The Islamic law interprets the isthmus world as the imagery world which doesn't have any relationship with human being's thinking power and stands in much higher position than wisdom. Illusion or " false imagery " is always mixed with dream and sometimes creates fear to a mystic in mystical atmosphere. Enclosure of the mystic in the atmosphere of seclusion is the reflection of his internal and external dialectics in opposing and revision of his amazed soul. This research has been done on the library study based on descriptive – analytic method. The ultimate aim of this research is to prove that imagery is in the border of illusion and reality. Dreams dominate the secluded mystic and the reflection of the suspended and baseless phenomena, in the seclusion atmosphere which are imprinted in the mind and soul of the poet are standards to create mystical works.