احتكار و شرايط اثبات و مصاديق آن

Hoarding and the conditions for proving it and its examples

احتكار يكي از جرايم مخرب اقتصادي است كه سلامت نظام اقتصادي جامعه را در مواقع حساس و اضطراري به‌خطر مي‌اندازد و دسترسي بيشترِ افراد جامعه به يك يا چند كالاي خاص را با مشكل مواجه مي‌كند. شرايطِ وقوعِ بزهِ احتكار اين است كه بايد اولاً نگهداريِ كالا عمده باشد، ثانياً قصد اضرار به جامعه يا گران‌فروشي وجود داشته باشد و ثالثاً مرجع ذي‌صلاح تقاضاي عرضه كرده باشد. ماهيت احتكار، در نظر نگارنده، يك حكم حكومتي است، نه يك حكم شرعي و موضوع آن براساس صلاح‌ديد حاكم تعيين مي‌شود. در احتكار، قاعدۀ تسليط با قاعدۀ لاضرر تزاحم پيدا مي‌كند كه ما قاعدۀ لاضرر را بر قاعدۀ تسليط ارجح مي‌دانيم. بزه احتكار در مواردي، با افساد في الارض نيز هم‌پوشاني دارد كه مي‌توان محتكر را مفسد في الارض نيز شناخت. اين مقاله به‌دنبال حل اختلافات در ماهيت، موضوع و مقاصدِ وقوعِ بزهِ احتكار، مرجع قيمت‌گذاري كالاي احتكارشده و مقايسۀ اين جرمِ اقتصادي با افساد في الارض است.

Hoarding is one of the destructive economic crimes that endangers the health of the economic system of the society in critical and emergency situations and makes it difficult for the majority of the society to access one or more specific goods. The conditions for the occurrence of the crime of hoarding is that, firstly, the maintenance of the goods must be major, secondly, there must be an intention to harm the community or overselling, and thirdly, the competent authority must have requested supply. According to the author, the nature of hoarding is a governmental ruling, not a religious ruling, and its subject matter is determined according to the ruling discretion. In hoarding, the rule of dominance conflicts with the rule of no harm, which we prefer the rule of no harm to the rule of dominance. The crime of hoarding in some cases overlaps with the crime of corruption on earth, which can also be considered a corruptor on earth. This article seeks to resolve differences in the nature and subject matter and purposes of the hoarding crime and the pricing reference of hoarded goods and compare this economic crime with the crime of corruption on earth.