مرور روايتي بر نظريه وضع خط‌مشي در سازمان‌هاي آموزشي: رويكردي عمل‌گرايانه

هدف: موفقيت يا شكست هر خط‌مشي در مرحله پياده‌سازي رقم مي‌خورد؛ چرا كه اين مرحله، محل تلاقي خط‌مشي‌‎ها با يكايك كنشگران است. از اين رو هدف اين پژوهش، بررسي چگونگي وضع خط‌مشي‌‎ها در عمل است. روش: اين پژوهش با رويكرد كيفي و با استفاده از روش مرور روايتي انجام شده است. براي يافتن منابع مرتبط، كلمات‎ كليدي «Implementation of educational policy»، «Operating the educational policy» و «policy enactment» از سال 1990 تا 2020 در پايگاه‌هاي اطلاعاتي«Taylor Francis‎»، «sage»، «Scopus»، «Emerald» و «Science Direct» جست‌وجو شد. در مرحله نخست،280 منبع جمع‌آوري شد. پس از مطالعه اوليه و يافته‌هاي گوگل اسكولار مشخص شد كه استفن جي بال پُراستنادترين فرد در حوزه خط‌مشي آموزشي است و از سال 2008 تا 2012 در زمينه وضع خط‌مشي نظريه‌پردازي كرده است. بنابراين، وضع خط‌مشي به‌عنوان مبناي نظري اين پژوهش انتخاب شد. در مرحله دوم، 72 منبع مرتبط با وضع خط‌مشي انتخاب و بررسي شد. در مرحلۀ سوم، براي بررسي دقيق‌تر، 9 منبع انتخاب و بقيه حذف شدند. يافته‌ها: براي جمع‌بندي يافته‌ها از طبقه‌بندي موضوعي استفاده شد. يافته‌ها در شش گروه موضوعيِ خط‌مشي، وضع خط‌مشي، تدقيق بافتار، كنشگران خط‌مشي، توليدهاي گفتماني و مدلي براي تأمل در وضع خط‌مشي قرار گرفت. نتيجه‌گيري: خط‌مشي‌ها فراتر از آن هستند كه به‌صورت صفرويك اجرا شوند. آنها از طريق كنشگران مختلف در بافتارهاي متفاوت و به‌صورت پيچيده وضع مي‌شوند. نظريه وضع خط‌مشي، بيشتر رويكردي عملگرايانه دارد و مي‌تواند به رهبران آموزشي در وضع و حتي عدم وضع خط‌مشي‌ها كمك كند.