واكاوي تمايل مديران به ماندگاري در قدرت، از منظر پديده هوبريس

هدف: در سازمان‌هايي كه سازوكارهاي انتخابي در تغيير مديران ارشد تأثير اندكي داشته و شاخص‌هاي غيرعملكردي در ماندگاري مقامات در قدرت نقش برجسته‌اي دارند، متصديان سمت‌هاي عالي سازمان براي ادامه مسئوليت، از خود تمايل آشكاري بروز مي‌دهند. متخصصان روان‌شناسي مغز از طريق پديده هوبريس، اين موضوع را تشريح كرده‌اند. هوبريس نوعي تغيير شخصيت است كه توسط يك عامل خارجي ـ قدرت ـ تحريك شده و از طريق تغييرات حاصل از شيمي مغز جنبه تاريك شخصيت مديران آشكار مي‌شود. اين پديده، اغلب به عواقب منفي شخصي و سازماني منجر مي‌شود. از اين رو، هدف از اين پژوهش طراحي الگوي پديده هوبريس در مديران ارشد سازمان‌هاي دولتي بوده است.روش: اين پژوهش به روش آميخته متوالي (كيفي و كمي) در سه مرحله انجام شده است. در مرحله نخست، براي شناسايي عوامل مؤثر بر  پديده هوبريس از روش نظريه‌پردازي داده‌بنياد استفاده شد. مصاحبه‌شوندگان 15 نفر از مديران ارشد سازمان‌هاي دولتي بودند كه بر اساس قاعده اشباع نظري با آنها مصاحبه شد. در مرحله دوم براي تعيين ميزان اهميت از روش دلفي استفاده شد و در مرحله سوم از طريق طراحي پرسش‌نامه تحليل عاملي تأييدي انجام شد. در اين مرحله 471 نفر از مديران پيمايش شدند.يافته‌ها: در اين پژوهش، مقوله محوري از طريق سه بعد (مبناي مديريتي، شخصيتي ـ نوروتيك و عملكردي) به ‎همراه 12 مؤلفه استخراج شد و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻋﻠﯽ، ﺷﺮاﯾﻂ مداخله‌گر، راﻫﺒﺮدﻫﺎ و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎ ﺗﺪوﯾﻦ شده و الگوي ﻧﻬﺎﯾﯽ اراﺋﻪ ﺷﺪ. ميزان اهميت عوامل مؤثر بر پديده هوبريس و همچنين راهبردها و اولويت‌بندي آنها با استفاده از روش دلفي و نتايج حاصل از تحليل عاملي تأييدي پديده محوري ارائه شدنتيجه‌گيري: آگاهي از ماهيت پديده هوبريس به ريشه‌يابي صحيح براي اجراي راهبردها و سازوكارهاي غلبه بر پيامد منفي اين پديده و افزايش شاخص عمومي سلامت و بهره‌وري كمك مي‌كند. پژوهش حاضر، در حوزه رهبري و پديده هوبريس، نوآوري‌هاي تئوريكي و نظري به ‌همراه داشته و به كارفرمايان و پژوهشگران در درك و شناخت بهينه از الگوي پديده هوبريس كمك مي‌كند.