بررسي موانع سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي مؤثر بر حضور سياسي زنان در افغانستان با استفاده از مدلسازي معادلات ساختاري

افغانستانِ پسا2001، وارد مرحلۀ جديدي از تأمين حقوق سياسي زنان به‌ويژه در بُعد حقوقي شد. قانون اساسي جديد افغانستان كه در بيست سال اخير تدوين‌شده، اساساً حقوق زنان را به‌رسميت شناخته و در كرامت انساني و حقوق بشر، براي زنان جايگاه مساوي و برابر با مردان درنظر گرفته شده‌است. قانون اساسي افغانستان حقوق فرهنگي و ساير حقوق زنان را به‌رسميت شناخته كه اين حقوق شاملِ حق آزادي بيان با ساير حقوق ملازمۀ آن؛ حق آموزش؛ حق والدين در انتخاب نوع آموزش كه به فرزندانشان داده مي‌‌شود؛ حق اقليت‌‌ها براي مورد احترام واقع‌شدن به هويت، زبان، سنت و ميراث فرهنگي‌‌شان و حق بهره‌برداري مساوي از ميراث مشترك بشريت هستند؛ بنابراين هدف از انجام اين تحقيق، بررسي، شناسايي و رتبه‌بندي موانع حضور سياسي زنان در افغانستانِ پساطالبان است. تحقيق حاضر توصيفي ميداني است. جامعۀ آماري تحقيق شامل كارشناسان و فعالان سياسي مرتبط با كنسولگري افغانستان در ايران، به تعداد 109 نفر است كه براساس روش نمونه‌گيري تصادفي ساده و جدول مورگان، حجم نمونه 85 نفر برآورد شد. يافته‌هاي تحقيق نشان مي‌دهد كه به‌ترتيب، موانع فرهنگي با ضريب 6.9، موانع اجتماعي 4.1، موانع سياسي 3.2 و درنهايت موانع اقتصادي با ضريب 2.2 بر حضور سياسي زنان افغان تأثيرگذار هستند. درنتيجه قانون اساسي و ساير قوانين، حقوق فرهنگ و ساير حقوق زنان را پذيرفته‌است؛ اما بسترهاي تحقق آن فراهم نشده‌است و موانع و چالش‌هاي موجود، ريشه در سنت‌ها و فرهنگ سنتي افغانستان دارد كه در بسياري از موارد باعث عدم‌تحقق حقوق فرهنگي زنان شده‌است.