تعريف كاركردگرايانه از حكمت متعاليه با نظر به آثار ملاصدرا

Functionalist Definition of Transcendental Philosophy with Regard to Mullā Ṣadrā’s Works

با مراجعه به آثار ملاصدرا مي توان دريافت حكمت در ديدگاه او از منبع الهي و عالم تجرد و عالم ملائكه بر انسان افاضه مي‌شود. دريافت حكمت، مشروط به تحقق شروطي در ابعاد عاطفي، كنشي و معرفتي انسان است. شروط عاطفي از جمله شرح صدر، سلامت فطرت و حُسن خلق و شروط معرفتي مانند تيزي ذهن، سرعت فهم و سلامت انديشه و شروط كنشي نيز مواردي از جمله تبعيت تام از شريعت و زهد و تقوي را دربرمي‌گيرد. رسيدن به حكمت، آثار خاصي را در حوزۀ معرفتي و رفتاري انسان دارد. در حوزۀ معرفتي سبب رسيدن انسان به يقين و خارج شدن از ظرف شك و ترديد و... مي‌شود. در حوزۀ رفتاري نيز رسيدن به اعتدال و تبعيت تام از شريعت نيز از آثار و غايات مترتب بر آن است. ملاصدرا از چنين حكمتي با اوصافي از قبيل حكمت شرعي، نقي و خالص و حكمت مشرقي و ... نيز ياد مي‌كند.

By referring to Mullā Ṣadrā’s works, it can be seen that in his view, wisdom emanates from the Divine source, world of immateriality, and the world of angels. Receiving wisdom is subject to the fulfillment of some conditions in the emotional, action and cognitive dimensions of man. Emotional conditions such as character description, health of nature and good character and epistemic conditions such as sharpness of mind, speed of understanding and soundness of thought and action conditions also include things such as complete compliance with Shari’a, asceticism and piety. Achieving wisdom has special impacts on the field of knowledge and behavior of humans. In the field of knowledge, it causes a person to reach certainty and get out of doubts and... In the field of behavior, achieving moderation and complete compliance with Shari’a is also one of the effects and goals that follow from it. Mullā Ṣadrā also mentions such wisdom with attributes such as legal wisdom, exquisite and pure wisdom, oriental wisdom, etc.