پديد آورندگان :
خوبدل، مهدي دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله (عج) - پژوهشكده سبك زندگي - مركز تحقيقات بهداشت و تغذيه، تهران، ايران , مداحي، حسن دانشگاه علوم پزشكي بقيه الله (عج) - پژوهشكده سبك زندگي - مركز تحقيقات بهداشت و تغذيه، تهران، ايران , كمي، حاجي قلي دانشگاه گلستان - دانشكده علوم - گروه زيست شناسي، گرگان، ايران
كليدواژه :
مارمولك , كنترل سوسمارها , محيط هاي نظامي , كنترل خزندگان
چكيده فارسي :
گونه هاي متعددي از سوسمار ها در ارتباط نزديك با مناطق مسكوني و محيط هاي نظامي هستند. اماكن نظامي غالبا در حاشيه شهرها احداث مي شوند و برنامه هاي نظامي نيز اعم از رزمايش ها و اردوها اغلب در مناطقي برگزار مي شوند كه زيستگاه طبيعي سوسمار ها محسوب مي شوند. تونل هاي زيرزميني و انبارهاي تسليحات نظامي نيز مي توانند محل زيست اين موجودات باشند. سوسمار هاي ايران اگرچه سمي نيستند اما تعدادي از آن ها مي توانند گازهاي دردناكي بگيرند و سبب ايجاد جراحت و عفونت شوند. از طرفي، مواجهه با اين خزندگان براي بسياري از افراد دلهره آور يا مشميز كننده است، به طوري كه اغلب سبب ترس و وسواس به ويژه در هنگام خواب و در نهايت كاهش تمركز و توان رزمي نيروهاي نظامي مي شود. موارد پرشماري از ترس شديد، اضطراب، تشنج و كاهش كارايي يگان هاي نظامي به دنبال رويارويي با سوسمار ها گزارش شده است. بنابراين، به منظور برطرف كردن اين مشكل، اتخاذ به موقع و صحيح روش هاي پيشگيرانه و كنترلي جهت كنترل وفور سوسمار ها در مناطق نظامي، امري ضروري است. براي دستيابي به اين مهم، شناخت گونه هاي با اهميت پزشكي در محيط نظامي، نوع زيستگاه، رفتار و اكولوژي آن ها نقش بسزايي دارد. در اين مطالعه هدف بر آن است كه آگاهي عمومي در مورد سوسمارها و علل حضور آن ها در محيط هاي نظامي را ارتقاء دهد و روش هاي پيشگيرانه و كنترلي سوسمار ها بسته به ماهيت و ويژگي گونه ها پيشنهاد كند. مطالعات جانورشناسي به منظور پايش زيستگاه و شناسايي گونه ها و وفور آن ها، قبل از احداث تاسيسات نظامي و برپايي اردوگاه هاي دايم و موقت و پيش از شروع رزمايش ها امري ضروري است. در اين مطالعه، اقدامات پيشگيرانه و كنترلي به تفكيك اقدامات محيطي، فيزيكي، كنترل شيميايي و زيستي سوسمار ها در محيط هاي نظامي و نيز ضرورت آموزش به كاركنان بخش بهداشت و درمان يگان هاي نظامي مورد بررسي قرار مي گيرند.
چكيده لاتين :
Many lizard species are closely related to residential areas and military workplaces. Military areas are often built on the outskirts of cities, and military programs, including maneuvers and camps, are often held in areas that
are considered natural lizard habitats. Underground tunnels and weapons depots can also be habitats for these
creatures. Although Iranian lizards are not poisonous, some of them can catch painful bites and cause injury and
infection. On the other hand, facing these reptiles is frightening or disgusting for many people, so that it often
causes fear and obsession, especially during sleep, and ultimately reduces concentration and the combat power of
the military forces. Numerous cases of severe fear, anxiety, convulsions, and reduced efficiency of the military
units have been reported following encounters with lizards. Therefore, in order to solve this problem, it is
necessary to adopt timely and correct preventive and control methods to reduce the abundance of lizards in the
military areas. To achieve this goal, identifying the medically important species in the military areas, their habitat,
behavior and ecology are critical. This study aimed to raise public awareness about lizards and the reasons for
their presence in the military areas, and propose methods of prevention and control of lizards depending on the
nature and characteristics of the species. Zoological studies are necessary to monitor habitat and identify species
and their abundance before setting up military buildings and permanent and temporal camps and before starting
maneuvers. In this study, preventive and control actions are studied distinctly for environmental, physical,
chemical and biological control of lizards in the military areas, as well as the need for training of health staff of
the military units.
