بررسي درصد روغن و محتواي اسيدهاي چرب در برخي ژنوتيپ‌هاي گياه كور در مناطق جنوبي ايران

Evaluation of Oil Percent and Fatty Acids Composition of Caper Genotypes in some Southern Regions of Iran

كور با نام علمي Caparis spinosa L. گياهي علفي و چند ساله متعلق به خانواده Capparidaceae است. گونه‌هاي مختلف جنسCaparis از گياهان ارزشمندي هستند كه به‌عنوان دارو، غذا و همچنين چاشني مورد استفاده قرار مي گيرند. اين مطالعه به‌منظور بررسي درصد روغن و محتواي اسيدهاي چرب برخي ژنوتيپ‌هاي مختلفكور انجام شد. استخراج روغن و شناسايي اسيدهاي چرب به‌ترتيب به‌وسيله دستگاه سوكسله و گاز كروماتوگرافي انجام شد. درصد روغن در ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه از 10/21 درصد (ژنوتيپ دشت ارژن) تا 70/29 درصد (ژنوتيپ نورآباد) متفاوت بود. در روغن بذر 12 اسيد چرب متفاوت شناسايي شد.بيشترين مقادير اسيدهاي چرب اشباع متعلق به اسيد پالميتيك(C16:0) و اسيد استئاريك(C18:0) بود. همچنين اسيدهاي لينولئيكC18:1(n-6)، اولئيك C18:1(n-9)و پالميتولئيك(C16:1) مهم‌ترين اسيدهاي چرب غيراشباع بودند. بالاترين مقادير اسيد لينولئيك (74/46 درصد)،پالميتولئيك (93/2 درصد) و اولئيك (92/37 درصد) به‌ترتيب در ژنوتيپ‌هاي نورآباد، كاسكان و درياچه پريشان مشاهده شد. بيشترين و كم‌ترين مقادير مجموع اسيدهاي چرب غيراشباع نيز به‌ترتيب در ژنوتيپ‌هاي سعادت‌شهر و قلعه‌سفيد اندازه‌گيري شدند. به‌طور كلي بر اساس نتايج به‌دست آمده، بين ژنوتيپ‌هاي مورد مطالعه تنوع قابل توجهي از نظر درصد روغن و تركيب اسيدهاي چرب مشاهده شد. روغن بذر كور، به دليل دارا بودن مقادير قابل توجهي اسيدهاي چرب غيراشباع كه اثرات مهمي در سلامتي انسان دارند، مي‌تواند به عنوان يك منبع روغن گياهي مورد توجه قرار گيرد.

Caper (Caparis spinosa L.) is a herbaceous and perennial plants belonging to the Capparidaceae family. The different species of Caparis are valuable plants which have used as a medicine, food and spices. This research was conducted for evaluation of oil percent and fatty acids composition of some caper genotypes in several regions of south Iran. Oil extraction and determination of fatty acids were done by Soxhlet and Gas Chromatography, respectively. The oil percent in studied genotypes varied from 21.10% (Dashte-arzhan genotype) to 29.70% (Noor Abad genotype). In caper seed oils, 12 different fatty acids were identification. The highest amounts of saturated fatty acids were related to palmitic (C16:0) and stearic acids (C18:0). Also, linoleic acid C18:2(n-6), oleic acid C18:1(n-9) and plmitoleic acid (C16:1) were the main unsaturated fatty acids. The highest amount of linoleic acid (46.74%), palmitoleic acid (2.93) and oleic acid (37.92%) were observed in Noorabad, Kaskan and Parishan genotypes, respectively. The highest and the least value of unsaturated fatty acids were measured in Saadat-shahr and Ghaleh-sefid genotypes. In over all, according to obtained results, there are noticeable variation were observed among caper genotypes in terms of oil percent and fatty acid components. Seed oils of caper due to possess noticeable unsaturated fatty acids, which are important role on human health can be consideration as plants oil resources.