رديابي جايگاه اقدامات بيابان‌زدايي دربرنامه‌هاي توسعه‌اي ايران

Tracking combat desertification measures in Iran's development programs

در گذر چند دهه اخير، سياستها و راهبردهاي توسعه در ايران مشحون از تحولات مختلف بوده است. تا پيش از دهه1330، ايران فاقد يك استراتژي مشخص براي توسعه بود. به تدريج با رشد انديشه‌هاي توسعه‌و پيشرفت، ضرورت برنامه‌ريزي بيش از پيش آشكارتر شد. از آن هنگام تاكنون 2 برنامه بلندمدت و 12 برنامه ميان‌مدت عمراني و توسعه‌اي تهيه و ارائه شده است. در هريك از اين برنامه‌ها مي‌توان ردپايي از برنامه‌هاي بيابان‌زدايي را جستجو نمود. اين مطالعه با بهره‌مندي از روش‌شناسي توصيفي و مقايسه‌اي برآن است جايگاه تحولي بيابانزدايي را در متون برنامه‌اي قبل و بعد از انقلاب اسلامي رديابي نمايد. اين بررسي ، حاكي از اين واقعيت است كه تقريباً در تمام برنامه‌هاي توسعه بويژه از دهه 1340 به اين سوي، همواره اهداف منابع‌طبيعي و بيابانزدايي با جهت‌گيري‌ها و رويكردهاي متفاوتي در سبد برنامه‌ها و اولويت دولتها مطرح بوده است. ليكن با وجود اقدامات و مداخلات برنامه‌اي فراوان، متاسفانه به دليل فقدان برنامه‌اي جامع با يك مباني نظري مشخص و قوي، پروژه‌محوري، ضعف زيرساختهاي ساختاري و تحقيقاتي، عدم شناخت دقيق از رويدادها و چالش‌ها، كمبود آمار و اطلاعات دقيق در اين حوزه، روند و شدت يبابانزايي همچنان ادامه دارد. خوشبختانه در سالهاي اخير توسعه تحقيقات و جهاد علمي: بازتاب‌هاي خوبي در پژوهش‌بنيان ساختن برنامه‌ها و اقدامات پيدا كرده و مي‌توان كماكان اميدوار بود كه بتوان با تقويت مباني علمي سياستگزاري در آينده، زمينه را براي به حداكثررساني اثربخشي و كارايي برنامه‌ها، طرحها و پروژه‌هاي بيابانزدايي در كشور هموارتر ساخته و دورنماي مطلوبي را ترسيم نمود.

Over the past few decades, development policies and strategies in Iran have been fraught with various developments. Prior to the 1930s, Iran lacked a clear planning and development strategy. Gradually, with the growth of development ideas, the need for planning became more apparent. Since then, two long-term and 12 medium-term development and development programs have been prepared and presented. In each of these programs you can search for traces of natural resource programs. With the use of descriptive and comparative methodology, this study aims to trace the evolutionary position of desertification in the process of planning before and after the Islamic Revolution. This tracking reflects the fact that in almost all development programs, especially since the 1940s, the goals of natural resources and desertification have always been addressed with different orientations and approaches in the portfolio and priority of governments, but due to the lack of a comprehensive program (Hollestic Plan). With a strong theoretical foundation, project-oriented governance, weak structural and research infrastructure, lack of accurate knowledge of events, lack of accurate statistics and information in this area, unfortunately, despite many efforts that took place during the current century from 1330 to 1390, the process an‎d the intensity of the ejaculation It is still going on.