بررسي تطبيقي تجرد روح از ديدگاه قرآن و روان‌شناسي

چيستي حقيقت انسان از ديرباز مورد توجه انديشمندان مذاهب و مكاتب گوناگون بوده است. اما اختلاف‌نظرهايي در مسئلۀ چيستي روح، بهويژه تجرد و ماديت وجود دارد كه تلقي هريك از اين دو، در اين مسئله باهم متفاوت است. برخي از آنان وجود روح غيرمادي را پذيرفته و كاري به اثبات آن ندارند و عدهاي وجود روح مادي را پذيرفته و گروه ديگر، كه به آنها روانشناسان الحادي ميگويند، به‌طور كلي روح را منكر شدهاند، از اين‌ رو روان‌شناسي ديدگاه واحدي وجود ندارد. اما از منظر قرآن، انسان تركيبي از جسم و روح است. روحي مجرد و موجود مستقلي كه داراي حيات و از ملكوت است؛ حقيقتي واحد كه داراي مراتبي است. ازآنجاكه در ميان انديشمندان، بحث تجرد يا ماديت روح محل نزاع است، بحث چيستي آن حائز اهميت است. اين نوشتار تلاش دارد تا به روش تحليلي ـ توصيفي، به تبيين ديدگاه مكاتب روانشناسي در مسئله روح پرداخته و آنها را با ديدگاه قرآن‌پژوهان مورد بررسي مقايسه قرار داده و اين نتيجه حاصل شد كه علم روان‌شناسي ديدگاه متناقضي به بعد روح دارد؛ برخي به طور كلي روح را نفي كرده‌اند؛بررخي معتقدند انسان داراي روح (نفس، روان وذهن) از يك سو و جسم (بدن) از سوي ديگر است.گروهي همانند قرآن‌پژوهان به روح، نفس و جسم اعتقاد و حتي به تجرد آن نيز ايمان دارند. بنابراين اين دسته از روان شناسان با بسياري از قرآن پژوهان ديدگاه يكساني دارند و قائل به تجرد روح مي باشند.