پديد آورندگان :
اسپهبدي، كامبيز سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان مازندران - بخش تحقيقات منابع طبيعي، ساري، ايران , مهرابي، علي اشرف سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي - بخش تحقيقات منابع طبيعي،تهران، ايران , قمري زارع، عباس سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - موسسۀ تحقيقات جنگل‌‌ها و مراتع كشور ، تهران، ايرام
كليدواژه :
آزمون نتاج , باغ بذر , محوطه بذرگيري , منابع تامين بذر
چكيده فارسي :
تهيه بذر و نهال‌هاي شناسنامه دار و مناسب از گونه‌هاي درختي و درختچه‌اي جنگلي كه سازگاري و تنوع ژنتيكي مناسب براي نواحي مختلف رويشي كشور داشته باشند، به‌عنوان پيش‌نياز برنامه‌هاي اجرايي در احياء و توسعه جنگل پذيرفته شده است. از آنجا كه در برنامه راهبردي احياء و توسعه جنگل‌هاي ايران، جنگل‌كاري در سطوح وسيع پيش‌بيني شد، لازم است توسعه باغ‌هاي بذر به‌عنوان راهبردي آزمون‌شده، بيشتر مورد توجه قرار گيرد. بر اساس تجارب پژوهشي- اجرايي موجود، مدل‌هايي كه بين تنوع ژنتيكي و دستاورد ژنتيكي در توليد بذر تعادل ايجاد كنند، كارايي لازم در توليد انبوه و باكيفيت بذر و نهال در كوتاه، ميان و بلندمدت را خواهند داشت. با اين رويكرد، منابع تأمين بذر هم شامل محوطه‌هاي بذرگيري و هم باغ‌هاي بذر خواهد بود. از اين‌رو، براي تشكيل باغ بذر در نواحي مختلف رويشي، ابتدا محوطه‌هاي بذرگيري شناسايي شده و مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. با ارزيابي ژنتيكي (مبتني بر روش‌هاي مولكولي) و فنوتيپي (مبتني بر آزمون نتاج) پايه‌هاي مناسب در هر محوطه بذرگيري، براي تأمين موقت بذر پيش از تشكيل و يا بذردهي باغ‌هاي بذر و يا در مواردي به‌دليل عدم امكان تشكيل باغ بذر، به‌صورت دائمي شناسايي و گزينش خواهند شد. در مرحله بعد، با تلفيق داده‌هاي مربوط به بررسي‌هاي مولكولي و نتايج آزمون‌هاي نتاج، تعداد مناسبي از پايه‌هاي مادري با توان ژنتيكي مناسب و قابليت انتقال صفات برتر به نسل-هاي بعد، براي تشكيل باغ بذر گزينش شده و باغ بذر با نهال‌هاي اين پايه‌هاي مادري تشكيل مي‌شود.
چكيده لاتين :
supplying the certified and suitable seeds and seedlings of forest trees and shrubs species that have suitable compatibility and genetic diversity for different vegetation areas of the country has been accepted as a prerequisite for executive programs in forest rehabilitation and development. Since the strategic plan for forest development of Iran, envisages about 2,000,000 hectares of seedling planting or seeding in a 10-year duration, it is necessary to pay more attention to the development of seed orchards as a tested strategy. Based on the existing research-executive experiences, models should be presented that, by creating a balance between genetic diversity and genetic gain, have the necessary efficiency in mass production and quality seeds and seedlings in the short, medium, and long term. With this approach, seed supply sources in Iran will include both seed production areas and seed orchards. Therefore, in order to form a seed orchard in different vegetation areas, first, the seed production areas are identified and evaluated. By genetic and phenotypic evaluation of the seed production areas (by molecular methods and progeny tests), suitable rootstocks for temporary seed supply before the formation or sowing of seed orchards or in some cases due to the impossibility of forming the seed orchard, to be permanently identified, selected and managed. In the next step, by combining the data related to molecular studies and the results of progeny tests, an appropriate number of maternal rootstocks, and the seed orchard formed with the seedlings of these maternal plants.
