پديد آورندگان :
ميكائيلي، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل، اردبيل، ايران , كرمي، اسلام دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل - گروه معماري، اردبيل، ايران , يوسفي، مسعود دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل - گروه معماري، اردبيل، ايران
كليدواژه :
مسكن مطلوب , كيفيت مسكن , مسكن معاصر , مسكن سنتي
چكيده فارسي :
به صورت كلي، مكان و فضا بدون در نظر گرفتن بستر فرهنگي، اغلب بر اساس مفاهيم و مطالعات انديشمندان غربي مورد بحث و بررسي قرار گرفته و مكان‌ها و فضاهاي شكل يافته در اين فرهنگ، بيشتر با ابزارها و روش‌هاي غير بومي سنجيده و ارزيابي شده‌اند. اين تحقيق با هدف تحليل شاخص‌هاي ارزيابي كيفيت مسكن مطلوب ايراني ـ اسلامي معاصر بر اساس روش تحليل سلسله مراتبي نگاشته شده است. در واقع، ابتدا با استفاده از چارچوب و نظام معرفتي اسلامي از نوع منابع نقلي (قرآن و روايات و احاديث)، شاخص‌ها و به تبع آن، مؤلفه‌هاي كيفيت بخش به مسكن معاصر استخراج گرديد. سپس با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) و با استفاده از نرم افزار Expert Choice به تحليل اين موارد پرداخته شده است. لازم به ذكر است كه در اين نوشتار، از 48 پرسشنامه كه توسط خبرگان (پژوهشگران حوزه مسكن، معماران و شهرسازان، افراد هيات علمي، اساتيد دانشگاه و دانشجويان مقطع دكتري در حوزه معماري و شهرسازي) تكميل شده است، استفاده گرديد. نمونه‌هاي موردي تحقيق حاضر بر اساس پارامتر زمان ساخت به 4 مجموعه كه دوره ابنيه‌هاي بعد از انقلاب را شامل مي‌شود، مي‌باشد. در واقع، هدف اين نوشتار، مقايسه بين دوره‌ها و يا صرفاً بررسي تصادفي نمونه‌هايي از اين دوره نمي‌باشد بلكه غرض، ارائه تصوير كلي از اين دوره زماني و كيفيت مسكن معاصر با توجه به الگوها و شاخص‌هاي مختلف مستخرج از مباني نظري و برخاسته از متون و چارچوب اسلامي، مي‌باشد. روايي پرسشنامه، با استناد به نظر متخصصان بررسي و تأييد شد. همچنين همساني دروني پاسخ ها، از طريق محاسبه نرخ ناسازگاري بررسي گشته و از آنجا كه نرخ ناساگاري كمتر از 1/0 بود، لذا از پايايي ابزار اطمينان حاصل شد. نتايج حاكي از آن است كه بر اساس نظر خبرگان بين شاخص‌هاي مطرح و اثر گذار در كيفيت مسكن مطلوب معاصر، شاخص «نيازهاي انسان» با ضريب وزني (0/409) بيشترين تأثير و بعد از آن عامل مربوط به «عملكرد ـ فعاليت» با ضريب وزني (0/204) اثر گذاري دوم را در ميان شاخص‌هاي مختلف كيفيت مسكن معاصر اسلامي دارد.
چكيده لاتين :
In general, place and space, regardless of the cultural context, are often discussed based on the concepts and studies of Western thinkers, and places and spaces formed in this culture are mostly measured and evaluated with non-native tools and methods. This research has been written with the aim of analyzing the quality evaluation indicators of desirable Iranian-Islamic contemporary housing based on the method of hierarchical analysis. In fact, first, using the Islamic epistemological framework and system from the type of narrated sources (Quran, narrations and hadiths), the indicators and, consequently, the quality components of contemporary housing were extracted. Then, these cases have been analyzed using Analytic Hierarchy Process (AHP) and Expert Choice software. It should be noted that in this article, 48 questionnaires completed by experts (researchers in the field of housing, architects and urban planners, faculty members, university professors and doctoral students in the field of architecture and urban planning) were used. The case studies of the present study are based on the construction time parameter into 4 sets, which include the period of post-revolutionary buildings. In fact, the purpose of this article is not to compare the periods or just a random study of examples of this period, but to provide an overview of this period and the quality of contemporary housing according to different patterns and indicators derived from theoretical foundations and texts. It is an Islamic framework. The validity of the questionnaire was checked and confirmed by experts. Also, the internal consistency of the responses was investigated by calculating the incompatibility rate and since the incompatibility rate was less than 0.1, the reliability of the tool was ensured. The results indicate that according to experts, between the proposed and effective indicators on the quality of contemporary housing, the index of "human needs" with a weight coefficient (0.409) has the most impact, followed by the factor of "performance-activity" with Weight coefficient (0.204) has the second effect among the various indicators of contemporary Islamic housing quality.
