ﺗﺎﺛﯿﺮ رﻓﻠﮑﺴﻮﻟﻮژي ﭘﺎ ﺑﺮ ﺷﺪت دردﻫﺎي اﺳﮑﻠﺘﯽ-ﻋﻀﻼﻧﯽ و ﺧﺴﺘﮕﯽ ﮐﺎدر ﭘﺮﺳﺘﺎري: ﯾﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺎرآزﻣﺎﯾﯽ ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ

The Effect of Foot Reflexology on the Severity of Musculoskeletal Pain and Fatigue of Nursing Staff: A Clinical Trial Study

شغل پرستاري به دليل ماهيت وظايف از جمله مشاغلي كه شيوع اختلالات اسكلتي و عضلاني در آن بالا بوده كه همين امر سبب دردهاي عضلاني اسكلتي و خستگي روزانه مي­‌گردد. اين مطالعه با هدف تاثير رفلكسولوژي پا بر شدت دردهاي اسكلتي و عضلاني و خستگي كادر پرستاري انجام شد. روش‌ها: در اين مطالعه­ كارآزمايي باليني تصادفي، تمام پرستاران نزاجا جنوب غرب كشور در فاصه زماني مرداد تا دي ماه سال 1397 با توجه به معيارهاي ورود انتخاب و سپس به روش گمارش تصادفي به دو گروه مداخله و كنترل تخصيص يافتند. براي گروه مداخله با توجه به محل درد، پروتكل رفلكسولوژي كف پا در طي 9 جلسه به مدت 3 هفته و هر هفته 3 جلسه 30 دقيقه‌­اي اعمال شد. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسشنامه اطلاعات دموگرافيك، اختلالات اسكلتي و عضلاني نورديك، مقياس عددي شدت درد و خستگي بود. يافته‌ها: نتايج مطالعه نشان داد كه از 9 قسمت بدن، شدت درد در قسمت‌هاي گردن (0/001P<)، كمر (0/003=P)، زانو (0/010=P)، پا (0/002=P)، ران (0/001P<) و دست (0/001P<) به طور معناداري درگروه مداخله نسبت به گروه كنترل كاهش يافت. همچنين رفلكسولوژي باعث كاهش خستگي در گروه مداخله شده بود ولي اين كاهش در مقايسه با گروه كنترل از نظر آماري معنادار نشده بود (0/129=P). نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه رفلكسولوژي باعث كاهش شدت دردهاي عضلاني اسكتي در اكثر قسمت­هاي بدن و كاهش خستگي گرديد. لذا پيشنهاد مي­‌شود رفلكسولوژي پا به­‌عنوان يك روش ساده و هزينه اثربخش در جهت كاهش شدت دردهاي اسكلتي و عضلاني در پرستاران مورد استفاده قرار بگيرد.

Due to the nature of tasks, nursing is a job with a high prevalence of skeletal and muscular disorders, which increased skeletal muscle pain and fatigue. The aim of this study was to determine the effect of foot reflexology on the severity of skeletal and muscular pain and fatigue of nursing staff. Methods: In this clinical trial study, all nurses in NEZAJA in the southwest of Iran (60 nurses) were selected between August and January 2017 according to the entry criteria and then randomly assigned to two groups of intervention and control. For the intervention group, according to the location of the pain, the foot reflexology protocol was administered during 9 sessions for 3 weeks and 3 sessions of 30 minutes per week. Data collection tools included a demographic information questionnaire, Nordic Musculoskeletal Questionnaire, numerical scale of pain intensity and fatigue. Results: The results of our study also showed that out of 9 parts of the body, the intensity of pain in the neck (P = <0.001), back (P = 0.003), knees (P = 0.010), feet (P = 0.002), thigh (P = <0.001) and hand (P = <0.001) after reflexology was significantly reduced in the intervention group compared to the control group. Reflexology also reduced fatigue in the intervention group, but this reduction was not statistically significant compared to the control group (P = 0.129). Conclusion: The results showed that reflexology reduced the severity of musculoskeletal pain in some parts of the body and reduced fatigue. Therefore, it is recommended that foot reflexology be used as a simple and costeffective method to reduce the severity of skeletal and muscular pain in nurses.