تبيين و طراحي شيوه‌هاي فقهي و حقوقي نظارت بر موقوفات

Jurisprudential and Legal Methods of Monitoring Endowments

زمينه و هدف: در طول تاريخ، واقفان بر اساس يك سنت مقبول و مطلوب، ضمن انشاي صيغه وقف، يك يا چند نفر را به‌عنوان متولي وقف تعيين مي‌كردند كه رسيدگي و اداره امور موقوفات توسط اين افراد صورت مي‌پذيرفت. بخشي از وظايف و اختيارات متولي تا حدودي در متن وقف‌نامه توسط واقفان تعيين مي‌شد. لكن ساير اختيارات و وظايف متوليان وقف مسأله مهمي است كه بايد در عرصه‌هاي فقه و حقوق پيگيري و تبيين شود. لذا اين سؤال پيش مي‌آيد كه از منظر فقه و حقوق، متوليان وقف عام، چه وظايف و اختياراتي دارند. هدف از اين تحقيق، واكاوي و ريشه‌يابي به منظور فراهم ساختن و برجسته كردن نظرات فقهي و حقوقي در خصوص حدود نظارت حكومت -كه به نيابت به سازمان اوقاف و امور خيريه واگذار شده- و همچنين آسيب‌هاي موجود در جامعه و مديريت متوليان بر موقوفات در حيطه عمل است. مواد و روش‌ها: اين پژوهش يك مقاله توصيفي تحليلي است. ملاحظات اخلاقي: ملاحظات اخلاقي در نگارش اين پژوهش رعايت شده است. يافته‌ها: بنا بر پژوهش صورت گرفته، متولي، وظيفه حفظ و نگهداري از موقوفات و متعلقات آن را دارد. همچنين موظف است املاكي را كه براي نگهداري و مرمت موقوفات وقف شده به قيمت عادلانه اجاره دهد و در صورت مستهلك شدن اموال موقوفه آنها را تبديل به احسن كند. اما تعيين امام جماعت در مساجد به نظر اكثر فقها از محدوده اختيارات متولي خارج است. نتيجه‌گيري: متولي حق كنارگيري از سمت خود را ندارد و فقط مي‌تواند وكيل بگيرد، به شرطي كه واقف، مباشرت شخص او را شرط نكرده باشد.

Background and Aim: Throughout history, waqfs, based on an accepted and desirable tradition, one or more people appointed as the trustee of the waqf, who took care of and managed the affairs of the endowment. Some of the duties and powers of the trustee were determined to some extent in the text of the endowment by the endowments. However, other powers and duties of the trustees of the endowment are important issues that should be pursued and explained in the fields of jurisprudence and law. The purpose of this research is to research and find jurisprudential and legal views on the limits of supervision - which is entrusted to the Endowment and Charity Organization. Materials and Methods: This is a descriptive-analytical article. Ethical Considerations All ethical considerations in writing this article have been observed. Findings: According to the research, the trustee has the duty to maintain the endowments and their belongings. It is also obliged to rent the property that has been donated for the maintenance and restoration of the endowments at a fair price, and to convert the endowment property into a good one if it is depreciated. However, the appointment of the Imam of the congregation in mosques, according to most jurists, is beyond the authority of the trustee. Conclusion: The trustee has no right to resign and can only hire a lawyer, provided the waqf does not stipulate her personal supervision.