تحليل گفتمان ليبراليستي شعر «به علي گفت مادرش روزي» از فروغ فرخزاد بر پايۀ نظريۀ گفتمان لاكلا و موفه

ليبراليسم كه غالباً از آن به عنوان ايدئولوژي دوره­ هاي مدرن ياد شده است از جمله مفاهيمي است كه از عصر مشروطه تا به حال بر تحولات اجتماعي و سياسي كشور ايران تأثير داشته و شاهد ظهور گسترده آن در ادبيات نيز هستيم. سخن كاوي يا تحليل گفتمان هم نوعي مطالعه ميان رشته­ اي است كه به تجزيه و تحليل كلام مي پردازد و منجر به خوانش عميق آثار ادبي مي­ شود. اين پژوهش بر مبناي نظريه تحليل گفتمان لاكلا و موفه سعي بر اين دارد تا مفصل بندي مفاهيم ليبراليستي را براي هويت بخشيدن به آن در دورۀ معاصر بر اساس شعر «به علي مادرش گفت روزي» از فروغ فرخزاد، نشان دهد. بر اساس اين نظريه هدف اصلي گفتمان ليبراليستي، رقابت با گفتمان حاكم براي تثبيت آزادي و استقلال به عنوان دال مركزي اين گفتمان مي­ باشد و همچنين با مفصل بندي مدلول­ هاي شناور سنت­ شكني و مبارزه براي آزادي به دنبال هويت­ بخشي خود است. اين گفتمان با اسطوره­ سازي انسان مبارز كه همان ماهي و علي كه به عنوان كودك درون فروغ فرخزاد مي­ باشد سوژه سياسي خود را يافته و هژموني گفتمان حاكم را به چالش مي­ كشد تا بتواند نظم خود را در جامعه حاكم سازد. روش اين پژوهش توصيفي-تحليلي است و داده­ هاي پژوهش با استفاده از شيوه تحليل محتوا و شيوۀ كتابخانه ­اي و سندكاوي بررسي شده است.