تحليل فضايي روابط ميان مؤلفه‌هاي اكولوژي و اقتصاد پايدار شهري (نمونه موردي: محله نه دره مشهد)

Spatial Analysis of Relationships Between the components of Ecocity and Urban Sustainable Economy (Case study: Noh Darreh Neighborhood Of Mashhad)

شهر به اكولوژي براي بقا و به اقتصاد براي رشد پايدار نياز دارد كه در فرم شهر به‌عنوان ارتباطي مؤثر ميان مؤلفه‌هاي اكولوژيك و اقتصاد پايدار نمود پيدا مي‌كند. از طرفي توسعه كالبدي بي‌رويه، ظرفيت‌هاي اكولوژيك و توانايي اكوسيستم‌هاي طبيعي را محدود ساخته و فعاليت‌هاي نامتعادل اقتصادي موجب برهم زدن تعادل زيستي در كليه ابعاد زندگي انساني و در فرم شهر شده است. بدين منظور محله نه دره مشهد به دليل داشتن زمينه اكولوژيكي ارتفاعات جنوب جهت توسعه گردشگري، همراه با خطر تخريب اكولوژيك منطقه به دليل مورفولوژي ناكارآمد و گروه‌هاي ناهنجار اجتماعي و فرصت‌هاي اقتصادي آن مورد انتخاب قرار گرفته است، تا بتوان با تحليل فضايي روابط مؤلفه‌هاي تأثيرگذار در اين محله، به راهكاري عملي جهت حل مشكل رسيد. در اين راستا پرسش‌نامه‌اي متشكل از شاخصه‌ها و مؤلفه‌هايي كه روايي و پايايي آن در محله مورد سنجش قرار گرفت تدوين، و بين 378 نفر از ساكنين نه دره، توزيع شد و با استفاده از ابزارهاي تحليلي نرم‌افزار ليزرل 8/8 و SPSS22 ، و با تكنيك معادلات ساختاري روابط مؤلفه‌ها و تأثيرات آن در محله مشخص شد و همچنين با استفاده از ابزارSpatioal Analysis نرم‌افزار GIS، در راستاي هدف كلان، تحليل فضايي بر اساس روابط مؤلفه‌هاي پژوهش انجام گرديد. در نهايت طبق يافته‌هاي تحقيق مي‌توان گفت، شاخصه‌هاي مرتبط با بهبود وضعيت مسكن افراد در بستر اكولوژيكي محله تأثير به سزايي بر ارتقاء پايداري آن داشته و هسته اوليه شكل‌دهنده محله نه دره بنا بر هم‌پوشاني نقشه‌هاي تعيين‌كننده وضعيت مؤلفه‌ها در بافت، در پايين‌ترين ميزان به لحاظ برخورداري از شاخص‌ها قرار دارد. در نتيجه، مهم‌ترين راهبرد غيرتهاجمي در محله نه دره را مي‌توان ارتقاء پايداري اقتصادي در بستر اكولوژيك در راستاي بهبود مسكن، در نظر گرفت. اين راهبرد را كه راهكارهاي عملي آن بر اساس نتايج آماري استنباطي حاصل از معيارها به‌دست‌آمده است را مي‌توان عنوان نقطه عطفي در جهت حل مشكلات بافت كالبدي نه دره برشمرد.

The city needs ecology for survival and an economy for sustainable growth. These components are found in the form of the city as effective communication between the ecological components and the sustainable economy. On the other hand, uncontrolled physical development has limited the ecological capacities and capabilities of natural ecosystems. an‎d unbalanced economic activities have disturbed the biological balance in all aspects of human life and the form of the city. For this purpose, the Noh-Darreh neighborhood of Mashhad has been selected due to its ecological background of the southern highlands for tourism development, along with the risk of ecological degradation of the region due to inefficient morphology and abnormal social groups and economic opportunities. To reach a practical solution to the problem by spatial analysis of the relationships of the influential components in this neighborhood. for this purpose, a questionnaire consisting of characteristics and components whose validity and reliability was measured in the neighborhood were developed. The questionnaire was distributed among 378 residents in Noh-darreh. using analytical tools, lisrel 8.8 and spss22 software and by structural equation modeling technique, the relationships of components and their effects were investigated. Also, in line with the main purpose of the research, using the Spatial Analysis tool of GIS software, the spatial analysis was performed based on the relationships between the components of the research. Finally, according to the research findings, it can be said that the indicators related to improving the housing situation of people in the ecological context of the neighborhood have a significant impact on improving its sustainability. The primary nucleus of the Noh-Darreh neighborhood is at its lowest in terms of the characteristics of the overlapping maps produced to determine the status of the components in the Noh-Darreh morphology. As a result, the most important non-invasive strategy in the Noh-Darreh neighborhood can be considered to promote economic sustainability in the ecological context to improve housing. this strategy, whose practical solutions are based on statistical results obtained from the criteria, can be considered as a turning point in solving the problems of the physical context of the Noh-darreh.