بررسي شعر اعتراض در سروده هاي منتقدترين شاعران مشهور انقلاب اسلامي

در دورۀ انقلاب اسلامي، شاعران متعهد و ملتزم، براي دفاع از ارزش‌هاي انقلاب و ترويج افكار انقلابي، به بيان واقعيت‌­ها و انتقاد از مشكلات و بيان مسائل اجتماعي، سياسي، فرهنگي، مذهبي، اخلاقي، اقتصادي و... دوران خود پرداخته‌اند. كه اين اشعار به «شعر اعتراض» موسوم گشته‌اند. شعر اعتراض به عنوان جريان ادبي نوپا، نوعي شعر اجتماعي و از بن­مايه‌هاي شعر پايداري سرچشمه مي‌گيرد. از ميان شاعران، سلمان هراتي، سيد حسن حسيني، قيصر امين پور و عليرضا قزوه از جمله شاعران منتقد به شمار مي‌روند. اين پژوهش سعي دارد به بررسي درونمايه‌ها، شيوه‌هاي بيان، لحن و قالب اعتراضي در اشعار شاعران مشهور بعد از انقلاب اسلامي در حيطه‌هاي گوناگون (سياسي، اجتماعي، مذهبي، اخلاقي، اقتصادي، فرهنگي و...) بپردازد و وجه اشتراك و افتراق سروده‌هاي آن‌ها را در اين زمينه بررسي نمايد. اين جستار به شيوه توصيفي، تحليلي، آماري و با استفاده از مطالعات كتابخانه اي انجام شده است. شاعران در انتقاد از معضلات كشور يا جامعه بشري از نگرشي واقع گرايانه و در عين حال فرامرزي برخوردارند، به طوري كه، اشعار اعتراضي آنان بازتابي از شرايط اجتماعي و سياسي جامعه و زمان است و چنين اشعاري علاوه بر حضور فعال شاعران معترض در عرصه‌هاي سياسي و ادبي جامعه، تأئيدي است بر نظريه جامعه شناختي ادبيات كه هنر را همواره از بستر‌هاي اجتماعي و سياسي متاثر مي‌داند و در نهايت اينكه هدف شعر اعتراض، حفظ ارزش‌هاي اسلامي، اصلاح نمودن جامعه و مبارزه با بي­عدالتي است. بنابرابن بيشترين بسامد بازتاب درون­مايه‌هاي اعتراضي در اشعار سيد حسن حسيني و كمترين نمود آن مربوط به قيصر امين پور است كه به ترتيب در قالب‌هاي سپيد، نيمايي، غزل، هايكو، رباعي و... در زمينه‌هاي سياسي و اجتماعي سروده شده است كه گاهي اين اعتراض‌ها جهاني و گاهي داخلي است كه اعتراض‌هاي نوع اول حول اعتراض به سياست‌هاي قدرت‌هاي جهاني مي‌چرخد و اعتراض‌هاي درون كشوري مربوط به بي­عدالتي‌هاي موجود در جامعه است.