تدوين الگوي مفهومي خودآگاهي مبتني بر انديشه هاي شهيد مطهري (ره)

Developing a Conceptual Model of Self-Consciousness based on Morteza Motahari’s Thoughts

پژوهش حاضر با هدف تدوين الگوي مفهوميِ خودآگاهي براي دانش آموزان دورهي اول متوسطه مبتني بر انديشه هاي شهيد مطهري(ره) انجام شده است. اين تحقيق از حيث هدف كاربردي، از لحاظ رويكرد كيفي و از نظر روش پژوهش، از روش تحليلي و استنباطي استفاده شد. جامعه ي پژوهش شامل تعداد 45 اَثر از جمله مقالات و گزارشهاي تحقيقاتي دست اول شهيد مطهري(ره) و مرتبط با موضوع خودآگاهي و همچنين، شامل 15 نفر از متخصصين در حوزه هاي فلسفهي تعليم و تربيت و روانشناسي تربيتي بود. روش نمونه گيري به صورت هدفمند و روش گردآوري به صورت كتابخانه اي و ميداني و ابزار مورد استفاده در بخش كتابخانه اي برگه هاي فيش برداري و در بخش ميداني مصاحبه بود. يافته هاي پژوهش نشان داد كه مباني خودآگاهي در انديشه هاي شهيد مطهري(ره) در پنج محور: 1-ذومراتب بودن، 2-خداجوي، 3-انديشهورزي، 4-آزادي معنوي و انتخابگري و 5-پويايي و بالندگي انسان، قابل تبيين است. همچنين، مؤلفه هاي خودآگاهي شامل: 1-خودِ فيزيكي و وراثتي، 2-خودِ واقعي، 3-خودِ آرماني، 4-خودِ اجتماعي، 5-خودِ اخلاقي و معنوي و 6-كرامت و عزت‌نفس ميباشد. باتوجه به مباني و مؤلفه هاي فوق، الگوي خودآگاهي براي دانش آموزان دورهي اول متوسطه تدوين شده است.

The purpose of current research is the development of a conceptual model of self-consciousness for the first grade of high school students based on Morteza Motahari’s thoughts. In terms of purpose, this research is practical; and the approach is a qualitative one. Also, in terms of method, this research is considered an inferential analysis.The statistical community of research in the written section contains 45 works including books, research reports, published articles, existing sources on the web, first-hand sources relating to self-consciousness; and in humans section contains 15 experts in the fields of philosophy of education and educational psychology. The sampling method was target-oriented and the tool used for this was note-taking and interviewing. Based on research’s results, self-consciousness has five axes in Morteza Motahari’s thoughts: 1. Rankings of humans, 2. Human’s God-seeking, 3. Human’s reflection, 4. The selectiveness of humans and 5. Dynamism and maturity of humans. Moreover, research findings indicate that components of self-consciousness consist of 1. Physical and hereditary self, 2. The real self, 3. Ideal self, 4. Social self, 5. Moral and spiritual self and 6. Self-esteem. Considering the above-mentioned factors, and axes a model for self-consciousness for the first grade of high school students was developed.