اثر برخي دترژنت‌ها (سورفكتانت‌هاي آنيوني) بر روند رشد جنين، درصد چشم‌زدگي، ناهنجاري‌هاي جنيني و ميزان كورتيزول در قزل‌آلاي رنگين‌كمان (Oncorhynchus mykiss)

Effect of some detergents (Anionic surfactants) on embryogenesis, hatch percentage, larvae abnormalities, and cortisol levels in rainbow trout (Oncorhynchus mykiss)

دترژنت­ هاي آنيوني به دليل پر مصرف بودن، بخش زيادي از فاضلاب‌هاي خانگي را تشكيل مي­دهند. با ورود فاضلاب‌ها به منابع آبي، اين مواد وارد محيط زيست آبزيان شده و با كاهش اكسيژن محلول آب و ايجاد استرس باعث آسيب‌هاي جدي به آبزيان از جمله ماهي‌ها مي‌­شوند. هدف از اين مطالعه، دست يافتن به شاخصه‌هايي جهت تعيين ميزان اثر گذاري اين مواد بر روند رشد جنين ماهي قزل‌ آلاي رنگين ­كمان بود. براي اين منظور تخم و جنين ماهي قزل‌ آلاي رنگين ­كمان در مراحل مختلف از زمان لقاح تا زمان چشم ­زدگي در معرض دوزهاي 1 ميلي­گرم بر ليتر پودر لباسشويي، 0/5ميلي ­گرم بر ليتر مايع ظرفشويي، 0/25 ميلي ­گرم بر ليتر آب ژاول قرار گرفت و در طول اين دوره نمونه ­برداري انجام شد. تيمارها از نظر دامنه زماني رشد جنيني، درصد چشم­ زدگي، درصد تلفات، شكل ظاهري جنين و ميزان هورمون كورتيزول تخم ها و جنين مورد آزمايش قرار گرفتند. نتايج به دست آمده نشان داد كه دترژنت­ها باعث تسريع زماني در مراحل رشد جنيني، افزايش درصد تلفات، كاهش درصد چشم­ زدگي، القاء استرس و افزايش هورمون كورتيزول و ايجاد ناهنجاري‌هاي جنيني مي‌گردند. به طور كلي مي­توان اين طور نتيجه گرفت كه ورود فاضلاب‌هاي خانگي و صنعتي و متعاقب آن ورود دترژنت­‌ها به منابع آبي مي­تواند باعث اثرات سمي و آسيب ­هاي جبران ­ناپذيري روي گونه‌هاي آبزيان شود.

Anionic detergents make up a large portion of domestic wastewater due to their high consumption. With the entry of wastewater into water sources, these substances enter the aquatic environment and cause serious damage to aquatic animals, including fish, by reducing dissolved oxygen in water and causing stress. The aim of this study was to obtain evidence to determine the effect of these substances on the embryonic growth of rainbow trout. For this purpose, rainbow trout eggs and embryos were exposed to doses of 1 mg / l of washing powder, 0.5 mg / l of dishwashing liquid, 0.25 mg of bleach in different stages from fertilization to hatching and sampling was done during this period. The treatments were tested for embryonic growth time, percentage of eyeing, percentage of mortality, appearance and cortisol levels of eggs and embryos. The results showed that detergents accelerate the stages of embryonic development, increase the mortality rate, reduce the percentage of eyeing, induce stress and increase cortisol and cause fetal abnormalities. In general, it can be concluded that the entry of domestic and industrial wastewater and subsequently entry of detergents into water sources can cause toxic effects and irreparable damage to aquatic species.