مقايسه اثربخشي بسته آموزشي ارتقاء روابط بين فردي زوجين بر اساس رويكرد هيجان مدار و مشاوره زناشويي شناختي رفتاري بر دلبستگي و تعهد زناشويي

Comparison of the effectiveness of the training package for promoting couples' interpersonal relationships based on the emotion-oriented approach and cognitive-behavioral marital counseling on attachment and marital commitment

هدف اين پژوهش مقايسه اثربخشي بسته تدوين‌شده ارتقاء روابط بين­فردي زوجين بر اساس رويكرد هيجان­مدار و مشاوره زناشويي شناختي رفتاري بر دلبستگي و تعهد زناشويي بود. روش پژوهش نيمه آزمايشي با طرح پيش­آزمون، پس­آزمون و پيگيري بود. جامعه آماري شامل زوجين با تعارضات زناشويي مراجعه‌كننده به مراكز مشاوره شهر تهران بود كه 30 زوج به‌ شيوه نمونه‌‌گيري در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفي در سه گروه (هر گروه 10 زوج) قرار داده شدند. يك گروه 12 جلسه بسته آموزشي ارتقاء روابط بين فردي زوجين بر اساس رويكرد هيجان­مدار و يك گروه 12 جلسه مشاوره زناشويي شناختي-رفتاري دريافت كردند؛ اما گروه كنترل، مداخله‌‌‌‌اي دريافت نكرد. ابزار پژوهش شامل مقياس­هاي تعارضات زناشويي، تعهد زناشويي و دلبستگي بزرگ‌سالان بود. داده‌‌هاي پژوهش با روش تحليل كوواريانس چند متغيري در نرم­افزار 22- SPSS تحليل شد. نتايج نشان داد كه آموزش ارتقاء روابط بين‌فردي زوجين بر اساس رويكرد هيجان­مدار بر تمامي ابعاد دلبستگي و تعهد زناشويي مقايسه با گروه كنترل اثربخشي معنادار و پايداري دارد (0/05p<) و در مقايسه با گروه مشاوره زناشويي شناختي – رفتاري اثربخشي بيشتري بر هر سه بعد دلبستگي و تعهد ساختاري دارد (00/05p<). گروه شناختي–رفتاري در مرحله پس­آزمون فقط بر دو بعد دلبستگي (اجتنابي و اضطرابي) (0/05>p) اثربخشي معنادار داشته است كه اين اثرات پايدار نماند (0/05p). نتيجه پژوهش بيانگر اين بود كه استفاده از بسته ارتقاء روابط بين­فردي زوجين براساس رويكرد هيجان­مدار در مقايسه با مداخله شناختي-رفتاري جهت بهبود دلبستگي و تعهد زناشويي زوجين دچار تعارض زناشويي اولويت دارد.

The aim of study was compare the effectiveness of the developed package of promoting couples' interpersonal relationships based on emotion-oriented approach and cognitive-behavioral marital counseling on marital attachment and commitment. The research method was quasi-experimental with pre-test, post-test and follow-up design. The statistical population included couples with marital conflicts who referred to counseling centers in Tehran, where 30 couples were selected by available sampling method and randomly divided into three groups (10 couples in each group). One group received 12-session training package to promote couples' interpersonal relationships based on emotional approach, and a group received 12 sessions of cognitive-behavioral marital counseling; but the control group did not receive any intervention. Research instruments included marital conflict, marital commitment and adult attachment scales. Research data were analyzed by multivariate analysis of covariance in SPSS-25 software. The results showed the emotion-oriented approach compared to the control group has a significant effectiveness and stability on all aspects of attachment and marital commitment (p <0.05) and compared to cognitive-behavioral marital counseling group, more effective on all three dimensions of attachment and structural commitment (p <0.05). Cognitive-behavioral group in post-test stage had a significant effect on two dimensions of attachment (avoidance and anxiety) (p <0.05) that these effects were not stable (p <0.05) but showed significant lasting effects on all dimensions of Marital commitment (p <0.05). The results showed that the use of the emotion-oriented approach compared to cognitive-behavioral intervention to improve attachment and marital commitment of couples with marital conflict has priority.