جايگاه حركت در مراتب ادراكي فضاهاي معماري، مبتني بر نظريه حركت جوهري ملاصدرا

The Position of Motion in the Perceptual Hierarchy of Architectural Spaces, Based on Mulla Sadra's Theory of Substantial Motion

ادراك در فلسفه و معماري، عجين با مفهوم حركت است. مخاطب با حضور و حركت در فضا، هم راستا با نظريه حركت‌جوهري ملاصدرا، شامل مراتبي از حركت مي‌‌شود كه سطح ادراك مخاطب را از سطح مادي به سطح معنوي ارتقاء مي‌دهد. اين سير ادراك مبتني ‌بر حركت در فضاهاي معماري، قابل انطباق با مراتب ادراكي ملاصدرا مي‌باشد. فلذا پژوهش حاضر، بين رشته‌اي و از نوع كيفي با رويكرد تطبيقي-تحليلي است. هدف اين پژوهش، واكاوي مراتب حركتي در فضاهاي معماري، و سپس انطباق سير ارتقاء ادراك از سطح مادي به معنوي در فضاهاي معماري، با مراتب ادراكي ملاصدرا است. سئوالات كليدي اين است كه: حركت در فضاهاي معماري چگونه زمينه ارتقاء ادراك از سطح مادي به معنوي را فر‌اهم مي‌كند؟ و مراتب حركتي در فضاهاي معماري، چگونه با مراتب ادراكي ملاصدرا قابل انطباق است؟ نتايج نشان مي‌دهد كه در بازخوانش مباحث ادراكي ملاصدرا در فضاهاي معماري، ايجاد درك حضوري، مستلزم اتحاد عاقل و معقول به‌واسطه حركت ناظر در فضاست. فرد با حركت در فضا، مراتبي حركتي را تجربه مي‌كند، كه در ابتدا ادراك را مشمول لايه‌ي حسي مي‌كند؛ اما با حركت در مراتب بالاتر، ادراك به لايه‌ي معنوي تعلق مي‌گيرد، كه با مراتب ادراكي ملاصدرا هم خواني دارد.

Perception in philosophy and architecture is intertwined with the concept of motion. With the presence and movement of the audience in space, according to Mulla Sadra's theory of substantial motion, it includes a degree of motion that; Raises the level of perception from material to spiritual. This promotion of perception in architectural spaces is compatible with Mulla Sadra's perceptual hierarchy. Therefore, the present study is interdisciplinary and qualitative with a comparative-analytical approach. The purpose of this study is to analyze the movement levels in architectural spaces, and then to adapt the process of raising perception from the material to the spiritual level in spaces, with Mulla Sadra's perceptual hierarchy. The key questions are included: How does moving in architectural spaces enhance perception from the material to the spiritual level? an‎d how is the level of movement in architectural spaces compatible with the perceptual level of Mulla Sadra? Conclusion: In re-reading Mulla Sadra's perceptual issues in architectural spaces, creating true perception requires a sane and reasonable union, through the observer's movement in space. By moving in space, audience experiences a hierarchy of motion, which first involves perception