مقايسه ديدگاه ‌‌ابن‌سينا و ج.ا.مور درباره واقع‌گرايي و روش شهودگرايي در اخلاق

Comparing the Views of Ibn Sina and G.E. Moore on Moral Realism and the Method of Intuition in Ethics

در اين نوشتار آراء ‌‌ابن‌سينا و جرج ادوارد مور در زمينه‌ي اخلاق واقع‌گرا و ضمن بحث درباره‌ي روش شهودگرايي در تشخيص خاصه‌هاي اخلاقي تبيين و مقايسه مي‌شود. واقع‌گرايي در اخلاق به معناي عينيت پذيري گزاره‌هاي اخلاقي است و از اين رو خاصه‌هاي اخلاقي شهود پذيرند. مسئله‌ي اصلي تحقيق صورت‌بندي آراء ‌‌ابن‌سينا ضمنِ اصول واقع‌گرايي و روش شهودگرايي است، اين‌كه آيا گزاره‌هاي اخلاقي ذيل آراء مشهوره از همان اصولي تبعيت مي‌كنند كه مور آن‌ها را در مبحث واقع‌گرايي در اخلاق مطرح كرده است و اين‌كه چگونه مي‌توان آن‌ها را شهود كرد. واقع‌گرايي اخلاقي نزد مور بر اساس شهودگرايي خاصه‌هاي اخلاقي نظير خوب و بد است، اموري كه غيرقابل تحويل به امور طبيعي يا مابعدالطبيعي است. نزد ‌‌ابن‌سينا واقع‌گرايي اخلاقي بر اساس نفس الامري بودن محمول‌هاي اخلاقي نظير حسن و قبيح تعريف و قابل شهود مي‌شود. در اين نگرش حسن و قبيح براي نفس، به عنوان موجودي كه اعتلا و سعادت آن امري واقعي است، تبيين شده است. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه نزد مور ارتباط ميان موضوعات اخلاقي و محمول‌هايي نظير خوب و بد امري شهودي است كه آنرا ارتباط خوب با بيشترين خير ممكن تعريف كرده است و اين تلازم و درك آن مستلزم تأمل و بلوغ عقلي فاعل اخلاقي است. نزد ‌‌ابن‌سينا ارتباط ميان موضوعات اخلاقي و محمول‌هاي اخلاقي نظير حسن و قبيح بر اساس شهرت گزاره‌هاي اخلاقي و شهود عقلاء قوم تبيين شده است.

This article explains and compares the views of Ibn Sina and G.E. Moore in the field of realist ethics and while discussing the method of intuition in recognizing moral characteristics. Realism in ethics means the objectivity of moral propositions, and therefore moral properties are intuitive. The main issue of research on the formulation of Ibn Sina's views, along with the principles of realism and the method of intuition, is whether the moral propositions under popular opinion follow the same principles that Moore put forward in the discussion of realism in ethics and how they can be intuitive. Moore's moral realism is based on the intuitionism of moral qualities such as good and evil, which are unacceptable to the natural or metaphysical. According to Ibn Sina, moral realism is defined and intuitive based on the moral presuppositions such as good and bad. In this attitude, the good and the bad for the soul are explained as a being whose exaltation and happiness is a real thing. The results of this study show that for Moore, the relationship between moral issues and predicates such as good and bad is an intuitive thing, which is defined as a good relationship with the greatest possible good, and this combination and understanding requires reflection and intellectual maturity of the moral agent. According to Ibn Sina, the relationship between moral issues and moral presuppositions such as good and bad is explained on the basis of the reputation of moral propositions and the intuitions of the wise of the people.