عنوان مقاله :
نشانه‌شناسي حافظۀ فرهنگي «هزار و يك شب» و «هزار و يك روز»
عنوان به زبان ديگر :
Semiotics of cultural memory "One Thousand and One Nights" and " One Thousand and one days"
پديد آورندگان :
طاهري، رضا دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكدۀ ادبيات، علوم انساني و اجتماعي، تهران، ايران , آذر، اسماعيل دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكدۀ ادبيات، علوم انساني و اجتماعي، تهران، ايران , زيرك، ساره دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات - دانشكدۀ ادبيات، علوم انساني و اجتماعي، تهران، ايران
كليدواژه :
هزار و يك شب , هزار و يك روز , نشانه‌شناسي فرهنگي , خود و ديگري , سپهر نشانه‌اي
چكيده فارسي :
«هزار و يك شب» و «هزار و يك روز» از رستۀ ادبيات عاميانۀ فارسي و بخش معنادار حافظۀ تاريخي فرهنگ مردم ايران‌اند. اين دو اثر كه در بستر زبان فارسي و سپهر نشانگاني فرهنگ خودي (ايراني) براي ايجاد هنجار و نظم سيستم فرهنگي ايجاد شده بودند در فرايند ترجمه موجب شگفتي فرهنگ ديگري شدند و در گذر زمان بر ادبيات جهان تأثير بسزايي گذاشتند. اين دو اثر با همساني نشانه‌ها، چينش نشانه‌اي و دلالت معنايي در سپهر نشانگاني و متون همريخت قصه‌هاي ايراني اين پرسش را توليد مي‌كنند كه مناسبات اين دو اثر در حافظۀ متن ادبيات جهان چگونه است؟ از اين رو اين پژوهش با رويكرد توصيفي- تحليلي بر پايۀ نظريۀ نشانه‌شناسي فرهنگي يوري لوتمان، مطالعۀ ارتباط دوسويه و نقش‌مند ميان نظام‌هاي نشانه‌اي متفاوت، با بررسي ترجمه‌ها و متون تأثيرگرفته از اين دو اثر در حافظۀ فرهنگي ادبيات جهان نتيجه مي‌گيرد: نشانه‌هاي فرهنگي اين دو كتاب بازنموني از ستيز، مدارا و گفتگوي انسان ايراني با طبيعت، جامعه و با فرهنگ‌هاي مجاور است. ترجمۀ اين قصه‌ها گفتمان فرهنگ ايراني با فرهنگ‌هاي ديگري بود. شروع اين گفتمان با تكرار و تسلسل توليد ترجمه همراه بود، سپس با تأثيرگذاري بر شيوۀ توليد متن‌هاي جديد بر پايۀ الگوي قصه‌هاي ايراني، خودكارشدگي و بازتاب آن در فرهنگ‌هاي ديگري موجب تحول آن فرهنگ‌ها شد.
چكيده لاتين :
One Thousand and One Nights and One thousand and one days are Persian folk literature and the meaningful part of the historical memory of the Iranian people. These two works, which were created in the context of the Persian language and the Iranian (Himself) Semiosphere to create the norm and order of the cultural system, In the translation process They surprised other culture and Over time, they greatly influenced world literature. These two works, with the Insignia similar, signifier arrangement and semantic guidance in the Semiosphere and similar texts in Persian tales, making this question , how is the relation the relationship between these two works and in memory of the text of world literature? So, this research has a descriptive analytical approach based on Yuri Lutman's theory of cultural semiotics: Study of bilateral and calico relationship between different sign systems, Affected by examining translations and texts of these two works In the cultural memory of world literature. and concludes: The cultural signs of these works has the representation of conflict, tolerance and Iranian man’s dialogue with nature, society and with Adjacent cultures. The translation of these stories was the discourse of Iranian culture with other cultures. The beginning of this discourse was accompanied by the repetition and sequence of translation production, Then, by influencing the method of producing new texts based on the pattern of Iranian stories, the automation and its reflection in other cultures, it caused the evolution of those cultures.
عنوان نشريه :
جستارنامه ادبيات تطبيقي
