كليدواژه :
بحرالاسرار , محمدتقي مظفركرماني , مثنوي مولوي , تفسير عرفاني , سوره حمد
چكيده فارسي :
ادبيات كهن فارسي و آثار شاعران و نويسندگان قرون متقدم، همواره مورد توجه عموم ادب دوستان، شاعران و نويسندگان متاخر قرارگرفته است. در اين باره آثار دوران زنديه و قاجار، به علت رويكرد تقليدي كمتر مورد توجه اند و اين بي توجهي، باعث مي شود بسياري از معارف آن دوره در پرده ابهام باقي بماند. با وجود اين در دوران ياد شده، آثاري يافت مي شوند كه از جهات بسياري شايان اهميت هستند. يكي از آثار عرفاني ارزشمند در دوره قاجار، مثنوي بحر الاسرار است. اين مثنوي، تفسير عرفاني منظومي از سوره مباركه حمد است كه با تأسّي به ديدگاه وحدت وجودي شيخ اكبر، محي الدين ابن عربي، به نظم كشيده شده است. اين مثنوي سروده محمدتقي مظفر كرماني از اطباء، علما، فقها و عرفاي بزرگ اوايل دوره قاجار است. مظفر كرماني در اين اثر كوشيده است تفسير سوره مباركه حمد را براساس نگرش فلسفي عرفاني "وحدت وجود" به نظم درآورد. اين اثر در بحر رمل مسدس محذوف ( وزن مثنوي مولوي) سروده شده است. در سراسر اين مثنوي كه حدود پنج هزار بيت است، ضمن توجه فراوان به آيات قرآن، احاديث، ادعيه و خطبه ها، تلميحات زياد و نيز تضمين هايي از اشعار مولانا به چشم مي خورد. نگارنده در اين مقاله ضمن معرفي منظومه و سراينده آن، به بررسي تاثير ابيات مثنوي مولوي و تضمين هاي محمدتقي مظفر كرماني از آن مي پردازد و مي كوشد تاثير اين ابيات را بر هدف ناظم اثر باز نمايد.
چكيده لاتين :
Ancient Persian literature and the works of poets and writers of earlier centuries have always been of great interest for those who love literature, poets and writers. In this regard, the works of Zandieh and Qajar eras have received less attention due to their imitative approach and ignoring them makes many of the teachings of that period remain obscure and unknown. However, in this period, works are found that are important in many ways.
One of the valuable mystical works in the Qajar period is Masnavi Bahr Al-Asrar. This masnavi is a mystical interpretation of the Surah Al-Hamd which is based on the view of the existential unity of Ibn Al-Arabi. This masnavi is composed by Mohammad Taghi Mozaffar-e-Kermani, one of the great physicians, scholars, jurists and mystics of the early Qajar period. In this work, Muzaffar-e-Kermani has tried to organize Surah Al-Hamd based on a mystical philosophical view called "unity of existence". This work, which can be said to be a mystical interpretation of Surah Al-Hamd, composed in the similar rhythm of Rumi's Masnavi, which is about five thousand verse. While paying much attention to Quran, hadith, supplications and sermons, we come across many hints as well as Tazmin (borrowings) from Rumi. This article while introducing the poem and its poet, examines the effect of Rumi's Masnavi and the verses that Mohammad Taghi Mozaffar-e-Kermani has used as a Tazmin and at the same time it tries to influence these verses on the purpose of this work.
