عنوان مقاله :
خاورميانه، بحران آب و راهبرد مناسب براي ايران
عنوان به زبان ديگر :
Middle East, water crisis and suitable strategy for Iran
پديد آورندگان :
جليلي، عادل سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي - مؤسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور، تهران، ايران
كليدواژه :
خاورميانه , بحران آب , راهبرد مناسب براي ايران
چكيده فارسي :
در سال‌هاي اخير، نتايج مديريت ناپايدار سرزمين، وقوع پديده تغيير اقليم و تخريب‌هاي ناشي از فعاليت‌هاي نظامي، منجر به بروز انواع بحران‌هاي محيط‌زيستي در منطقه خاورميانه شده است. در ايران، درياچه‌ها و تالاب‌ها خشك شده‌اند، رودخانه‌هاي دائمي به رودخانه‌هاي فصلي تبديل يا به‌كلي خشك شده‌اند، از چشمه‌سارها در مناطق كوهستاني اثري نمانده است، در بيشتر نقاط ايران چاه‌ها جابه‌جا مي‌شوند، يا كف‌شكني آنها عمليات دائمي و روزمره محسوب مي‌شود، آبگيرهاي كوچك و بزرگ كه پيش‌از‌اين نگين زينت اين سرزمين بودند، به كانون ريزگرد بدل شده‌اند، زوال اكوسيستم‌ها در قالب خشكيدگي بلوط در غرب، حذف شمشاد در شمال، نبود زادآوري گون‌ها و درمنه‌ها و ظهور انواع بيماري‌ها و آفات روي داده است، همه اين موارد نشانه همگرايي و هم‌افزايي مديريت ناپايدارآب با تغيير اقليم در اين منطقه به‌ويژه در ايران است. به‌دنبال اين تحولات محيط‌زيستي، با مهاجرت‌ها از نوع توده‌اي، خريد خانه در تركيه، حركت به سمت شمال ايران و سكونت در آن منطقه، افزايش خروج نخبگان و تحصيل‌كرده‌ها از كشور، به‌تدريج پيامدهاي فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي و درنهايت امنيتي ظاهر مي‌شوند. البته اين تصوير تحولات محيط‌زيستي در داخل كشور است، در مقياس منطقه‌اي، كشور تركيه از خلأ ايجاد‌شده ناشي از جنگ‌هاي مختلف در عراق، سوريه و يمن و انواع مناقشات سياسي، نظامي و امنيتي، استفاده كرده و هم‌سو با اجرا و توسعه پروژه‌هاي كنترل آب و احداث انواع سدها بدون توجه به تعهدات محيط‌زيستي بين‌المللي و همسايگي‌اش در دو دهه اخير، اقدامات گسترده‌اي را انجام داده است، كشورهاي سوريه، عراق و ايران قرباني اقدامات اين كشور هستند، اين اقدامات زمينه ويراني و نابودي تدريجي دو كشور سوريه و عراق را، كه زماني مهد تمدن‌هاي بزرگي بودند، فراهم خواهد كرد، همچنين آثار اين اقدامات با ايجاد كانون‌هاي دائمي ريزگرد در اين دو كشور به‌خوبي نمايان شده است، متأسفانه حركت ريزگردها در كانون‌هاي يادشده به‌دليل جهت وزش بادهاي غربي، به سمت ايران است. بي‌شك، در آينده‌اي نه چندان دور، تركيه نيز از پيامدهاي ناشي از اقدامات خود بي‌بهره نخواهد ماند، اين منطقه آبستن حوادث بزرگي چون جنگ آب، حركت عظيم مهاجرين و شروع مناقشات جديد در مرز‌هاي جنوبي خود خواهد بود، اين پيامدها ناشي از سياست‌هاي خودخواهانه تركيه، دست‌اندازي و حركت‌هاي استعماري قدرت‌هاي بزرگ و بي‌كفايتي مسئولان كشورهاي سوريه و عراق است، كه خود را بدون توجه به خواسته‌هاي به حق ملت، درگير مناقشات داخلي و منطقه‌اي كرده‌اند.
چكيده لاتين :
no abstract
عنوان نشريه :
طبيعت ايران
