ارائه الگوي پيشنهادي مناسب جهت ارتقاي پيوستگي اكولوژيك و تاب آوري زيست محيطي (مطالعه موردي: شهر بهشهر)

Providing a Suitable Model to Promote Ecological Cohesion and Environmental Resilience (Case Study: Behshahr)

مشكلات زيست محيطي از اساسي‌ترين مسائل شهر امروزي و حاصل تعارض و تقابل انسان با محيط طبيعي است، شهر بهشهر با توجه به رشد سريع جمعيت و گسترش بي برنامه فضاهاي شهري، دچار تخريب عناصر ساختاري و بنيانهاي اكولوژيكي و بسياري از مشكلات زيست محيطي ديگري شده است.در همين راستا به منظور رسيدن به هدف تحقيق جهت ارتقاي پيوستگي اكولوژيك و تاب آوري زيست محيطي، از قابليتهاي علم سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيايي و استفاده از متريك سنجش پيوستگي (MNN) به همراه مدل موزائيكي فورمن استفاده شده است. تحليل نقشه‌هاي حاصل از تغييرات كاربري اراضي، نشان مي‌دهد؛ لكه‌هاي ساخته شده در بازه زماني (1986-2020 ( به دليل افزايش جمعيت و تقاضا براي زمين و در نتيجه، رشد شهرنشيني سالهاي اخير به ميزان (68 +درصد) افزايش و كاربري زراعي (52 -درصد) و باغات و فضاي سبز (31 -درصد) و اراضي باير نيز، حدود (41-) درصد كاهش يافته‌اند. نتايج تحليل متريكMNN نيز حاكي از آن است كه؛ پيوستگي عناصر ساختار اكولوژيكي شهر بهشهر خصوصا لكه‌هاي زراعي طي دورة زماني مورد مطالعه، داراي شرايط مطلوبي نبوده و دچار تخريب شديدي شده است به طوري كه ميزان پيوستگي اكولوژيكي لكه‌هاي زراعي در 34 سال گذشته در حدود 48 متر، باغات و فضاي سبز حدود 10 متر كاهش يافته و فواصل بين لكه‌هاي مشابه اكولوژيكي زيادتر شده است. در پايان نيز پژوهش حاضر، به تهيه الگوي پيشنهادي و ارائه راهكارهاي حفاظتي و اصلاحي و همچنين نقشه شبكه حياتي از محدوده مورد مطالعه انجاميد.

Environmental problems are one of the most fundamental problems of today's city and the result of human conflict with the natural environment. In this regard, in order to achieve the research goal to promote ecological cohesion and environmental resilience, the capabilities of remote sensing science and GIS and the use of continuity measurement metric (MNN) along with the Forman mosaic model has been used. Analysis of maps resulting from land use change shows; Stains made in the period (1986-2020) due to increasing population and demand for land and, as a result, urban growth in recent years by (+ 68%) increase in agricultural use (-52%) and gardens and green space (-31%) and barren lands have also decreased by about (-41%). The results of MNN metric analysis also indicate that; The continuity of the elements of the ecological structure of Behshahr city, especially the agricultural spots during the study period, has not been in good condition and has been severely damaged so that the ecological continuity of the agricultural spots in the last 34 years is about 48 meters, gardens and green space about 10 Meters have decreased and the distances between similar ecological spots have increased. In the end, the present study led to the preparation of a proposed model and protection and remediation solutions, as well as a critical network map of the study area.