واسازي گفتمان معلوليت در جامعه شهري ايران

Deconstruction of the disability discourse in Iranian urban society

پژوهش حاضر با بازنمايي معلوليت در آثار مكتوب متفكران ايراني بعد از اسلام در پي فهم وضعيت ناديده انگاشتن معلولان است كه با روبروسازي گفتمانهاي قديم و جديد وخروج از فضاي غالب در حوزه متون مربوط به معلوليت اين تغييرات را واكاوي مي نمايد. الگوي نظري مسلط براين تحقيق فهم فرهنگي و برساختي از مفهوم معلوليت است كه به لحاظ روش‌شناسي با رويكرد كيفي و يا روش گروه مركز در ميان افراد معلول جسمي حركتي جامعه شهري اصفهان انجام شده و همچنين از ديرينه شناسي و تبارشناسي فوكو كمك گرفته و با توجه به تاريخي بودن موضوع، روش جمع آوري دادهها تحليل اسنادي و كتابخانه‌اي و بطور اخص روش تاريخي متن محور مي باشد. كه آثاربه 3 دسته تقسيم بندي شدند. آثار اخلاقي، تعليمي، مردمي يا عاميانه. يافتهها نشان مي‌دهند كه نگرش منفي جامعه به معلولين، عدم تناسب امكانات فيزيكي، نهادهاي حمايتي، حمايت‌هاي درون گروهي، عدم اعتماد اجتماعي و احساس محروميت اجتماعي، بخش زيادي معلولين در انزوا قرار ميدهد و مي‌بايست گفتمان در جامعه شهري تغيير يابد و در اين راستا دو گفتگو يافت گرديده: گروهي معتقدند استقلال افراد داراي معلوليت بايد به رسميت شناخته شود و لازمه اين امر زدودن تداعي‌هاي منفي از عنوان معلول است، گروهي ديگر معتقدند عوض كردن نام، در واقعيت تأثيري بر زندگي واقعي افراد ندارد. رويكرد صحيح آن است كه افكار و عقايد مردم راجع به يك گروه اجتماعي - در اينجا معلولان – تغيير يابد و تغيير اجتماعي با تغيير نام‌ها رخ نخواهد داد. اگر بخواهيم نوع نگرش شهروندان و مسئولين از نگاه ضعف انگاري به نگاه شهروند انگاري تغيير يابد و به آنان بعنوان شهرونداني با حقي برابر نگريسته شود مي بايست تغييرات گفتماني بنيادي در معناها و مفاهيم مورد استفاده درحوزه معلوليت صورت پذيرد.

By representing disability in the written works of post-Islamic Iranian thinkers, the present study seeks to understand the situation of ignoring the disabled, and analyzes these changes by confronting the old and new discourses and exiting the dominant space in the field of texts related to disability.which has been done with a qualitative approach or the focus group method among the physically disabled people of Isfahan urban society, in terms of methodology. It has beenalso by the help of Foucault's archeology and genealogy, and given the historical nature of the subject, the method of data collection is documentary and library analysis, and a text-based historical methodin particular.The works were divided into three categories: moral, educational, folk or folk works.The findings show that the negative attitude of the society towards the disabled, the incompatibility of physical facilities, supportive institutions, intra-group support, lack of social trust and the feeling of social deprivationisolates a large part of the disabled, and the discourse must change in the urban society. There have been two discussions in this regard: Some believe that independence of people with disabilities should be recognized, and this requires elimination of negative associations with the title of disabled.Another group believes that changing the name does not actually affect people's real lives.The right approach is to change people's thoughts and opinions about a social group - as the disabled here - and social change will not happen with changein names.