علم در آرمان ذهني شاعران مديحه سراي دوره نخست غزنوي (فرخي، عنصري، منوچهري)

Science in the mental ideal of Ghaznavi's era poets (Farrokhi, Onsori, Manouchehri)

‌آرزوي دستيابي به يك زندگي بهتر و بدون نقص و كاستي، همچون شعله اي فروزان پيوسته در درون انسان هاي آگاه و خردمند روشن بوده است. در اين ميان برخي مثل افلاطون و تامس مور به صورت مدون و مستقيم به بيان ويژگي هاي جامعة آرماني پرداخته اند؛ امّا شاعران به صورت غيرمستقيم و در لابلاي اشعار خود، آرمان هاي ذهني خويش را ترسيم كرده-اند؛ بر خلاف تصور ظاهري، اشعار مدحي هم بيان كنندۀ آرمان هاي ذهني شاعر است كه با توصيف ممدوح به صفاتي كه در واقع متّصف به آن نيست حاكم آرماني ذهني خود را آن گونه كه آرزو دارد به تصوير مي كشد، در مدايح شاعران دوره نخست غزنوي نيز جلوه هاي شخصيت حاكم آرماني مشاهده مي شود. از ميان ويژگي هاي متعدد، علم دوستي و دانش پروري حاكمان نيز قابل توجه و اهميت است. در اين پژوهش اهميت علم و دانش نزد غزنويان با تكيه بر مدايح آنان، مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور با روش تحليلي و توصيفي و با استفاده از ديوان اشعار فرخي، عنصري و منوچهري، ابياتي كه بيان كنندة ذهنيت آنها دربارة اهميت علم و دانش نزد ممدوح (حاكم آرماني) است يادداشت گرديد و مورد تحليل و بررسي قرار گرفت كه بر اساس آن مشخص گرديد با وجود اينكه توجه سلطان محمود و مسعود غزنوي به علم و دانش از روي صداقت نبوده  است؛ امّا شاعران آرمانگرا، ممدوحان خود را به صفت علم دوستي و علم پروري ستوده اند. آنها در ذهنيت خود حاكمي را طلب مي كنند كه هم خود برخوردار از علم و دانش و عالم به امور باشد و هم به حمايت و پشتيباني از عالمان و دانشمندان بپردازد.

The desire for a better life without flaws, like the blazing flames of light within the wise and wise men, has been clear. Some, like Plato and Thomas Moore, have explicitly and explicitly addressed the characteristics of idealistic society, but the poets have, in their poems, delineated their mental ideals; Apparently, eulogy poems also express the mental aspirations of the poet, describing his mental ideal as he wishes, in addition to Ghaznavi's early poets, by describing the qualities he does not really care about. Manifestations of the ideal personality are observed. Among the many characteristics, the science of philanthropy and the knowledge of the rulers is also noteworthy. In this study, the importance of science and knowledge of Ghaznavids has been investigated by relying on their observations. For this purpose, by using descriptive and analytical method and by using Divan Farrokhi, onsori and Manouchehr poems, the verses that express their mentality about the importance of science and knowledge to Mamdouh (the ideal ruler) were recorded and analyzed and analyzed. It turned out that although Sultan Mahmood and Massoud Ghaznavi's attention to science and knowledge was not sincere, the idealistic poets praised their adherents for their scientific and scientific character. In their minds, they demand a ruler who is both self- sufficient in science and knowledge and in support of scholars and scientists.