رابطۀ هوش معنوي و وجدان تحصيلي با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان با نقش واسطه‌اي سرسختي تحصيلي

سابقه و هدف: پيشرفت تحصيلي پيامدي رفتاري است كه اهميت زيادي براي دانش‌آموزان دارد و شاخصي مهم براي ارزيابي نظام‌هاي آموزشي در نظر گرفته مي‌شود كه شناسايي عوامل مؤثر بر آن ضروري است. ازاين‌رو، پژوهش حاضر با هدف تعيين رابطۀ هوش معنوي و وجدان تحصيلي با عملكرد تحصيلي و تعيين نقش واسطه‌اي سرسختي تحصيلي در دانش‌آموزان پايۀ نهم شهر زنجان انجام گرفته است. روش كار: مطالعۀ حاضر توصيفي از نوع همبستگي است. جامعۀ آماري تمامي دانش‌آموزان پسر پايۀ نهم ناحيۀ دو شهر زنجان در سال تحصيلي 981397 بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 317 نفر تعيين شد و شركت‌كنندگان به‌روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي وارد مطالعه شدند. داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامۀ وجدان تحصيلي مك ايلروي و بانتيگ، پرسش‌نامۀ سرسختي تحصيلي بنيشك و همكاران و پرسش‌نامۀ هوش معنوي كينگ جمع‌آوري شد. همچنين براي بررسي عملكرد تحصيلي از معدل كل دانش‌آموزان و جهت تجزيه‌وتحليل داده‌ها از آزمون‌هاي همبستگي پيرسون و آزمون رگرسيون گام‌به‌گام و براي تعيين نقش ميانجي از روش بارون و كني استفاده شد. در اين پژوهش همۀ موارد اخلاقي رعايت شده است و مؤلفان تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بين وجدان تحصيلي با پيشرفت تحصيلي (05/0P ) و همچنين بين سرسختي تحصيلي با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان ارتباط مثبت و معناداري وجود داشت (05/0P ). رابطۀ بين هوش معنوي با پيشرفت تحصيلي نيز معنادار بود (05/0P ). علاوه‌براين، با توجه به مراحل تعيين نقش ميانجي بارون و كني، سرسختي تحصيلي نقش ميانجي در رابطۀ بين وجدان تحصيلي و پيشرفت تحصيلي داشت؛ اما اين نقش براي هوش معنوي تأييد نشد. درمجموع، نتايج حاصل از رگرسيون گام به گام نشان داد كه وجدان تحصيلي و هوش معنوي در دو گام توانستند 15درصد از واريانس پيشرفت تحصيلي را تبيين كنند. نتيجه‌گيري: هوش معنوي يكي از عوامل مؤثر در پيشرفت تحصيلي است و با تأثيرگذاري بر سرسختي تحصيلي مي‌تواند به پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان منجر گردد.