تغيير پارادايم در پرستاري: از پارادايم مراقبت به پارادايم اسلام

سابقه و هدف: نظريه‌پردازان پرستاري دانش ‌پرستاري را در چارچوب فلسفه‌هاي‌ حاكم تعريف كرده‌اند. نظريه‌هاي‌ پرستاريِ متعلق به دوران مدرنيسم بر اساس مباني فلسفۀ‌ مدرنيسم طراحي شده بود. با بيان انتقادات به پيامدهاي منفي مدرنيسم، دانشمندان ‌پرستاري تصميم به گذر از مدرنيسم به پست‌مدرنيسم و پارادايم مراقبت نشئت‌گرفته از پست‌مدرنيسم گرفتند. اما بيان انتقادات زياد به مباني پست‌مدرنيسم موجب شد كه به كارايي پارادايم مراقبت نيز ترديد شود. مطالعۀ حاضر با هدف بررسي پيامدهاي پارادايم‌هاي ‌بيومديكال و مراقبت بر پرستاري و ارائۀ پارادايمي توحيدي و جايگزين انجام شده است. روش كار: مطالعۀ حاضر از نوع كتابخانه‌اي است. در اين پژوهش به بررسي مقالات و كتب مختلف دربارۀ مهم‌ترين فلسفه و پارادايم‌‌‍‌هاي پرستاري در محدودۀ زماني سال‎هاي 1950 تا 2020 در پايگاه‌هاي اطلاعاتي داخلي و خارجي با رويكردي توصيفي‌تحليلي پرداخته شده است. مؤلفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ها: تك‌بُعدي‌انگاري و توجه صِرف به علائم‌ عيني از جمله انتقادات وارد بر مدرنيسم و پارادايم بيومديكال است. همچنين نبود معيار متقن خوبي يا بدي، نقض قانون اجتماع نقيضين با بيان قبول چندحقيقتي در جهان و انكار قواعد كلي از جمله انتقادات وارد بر پست‌مدرنيسم و پارادايم ‌مراقبت است. پارادايم اسلامي ضمن داشتن نقاط قوت دو پارادايم گذشته، نقاط ضعف آنها را ندارد. نتيجه‌گيري: با توجه به لزوم ارائۀ پارادايم پرستاري مبتني بر فلسفۀ حاكم بر هر جامعه، پارادايم اسلامي راهكاري جهت برون‌رفت از چالش‌هاي ايجادشده با پارادايم فعلي در پرستاري پيشنهاد مي‌گردد.